Είναι το κρέας υγιεινή διατροφή;
Tο κρέας, ειδικά στις ημέρες μας, δεν είναι και η πιο κατάλληλη τροφή για τον άνθρωπο, μάλιστα του δημιουργεί προβλήματα υγείας. Ναι, μπορούμε να φάμε κρέας, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μας βλάπτει — όπως, άλλωστε, αποδεικνύουν και όλες οι έρευνες (οι οποίες, σημειωτέον, δεν αφορούν μόνο παχύσαρκους Αμερικανούς που τρώνε junk food και επεξεργασμένα κρέατα, αλλά αναφέρονται γενικά σε όλες τις ζωικές τροφές).
Σε κάθε περίπτωση, γνωρίζουμε πλέον ότι η κατανάλωση ζωικών τροφών συνδέεται με τον καρκίνο και με σοβαρότατες ασθένειες. Συνεπώς, δεν είναι διόλου απίθανη η συσχέτιση της φυτικής διατροφής με την καλύτερη υγεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, άλλωστε, κατέταξε το κατεργασμένο κρέας στις καρκινογόνες ουσίες (Group 1, carcinogenic to humans) και το κόκκινο κρέας στις «πιθανώς καρκινογόνες» (Group 2A, probably carcinogenic to humans).
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο, όσοι καταναλώνουν κόκκινο κρέας έχουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο.
Αυτό οφείλεται στο σάκχαρο Neu5Gc και στον τρόπο απορρόφησής του από τον ανθρώπινο οργανισμό.
Η μελέτη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη διαδεδομένη αντίληψη ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την κατανάλωση κρέατος προέρχεται από καρκινογόνες χημικές ουσίες που παράγονται από το ψήσιμο στη σχάρα. Αντί αυτού, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν κόκκινο κρέας, το σάκχαρο Neu5Gc, που αυτό περιέχει, απορροφάται πλήρως από τους ιστούς τους. Το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται τότε στην εν λόγω ουσία, γεγονός που οδηγεί σε φλεγμονή των ιστών και αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου.
Η ίδια διαδικασία θα μπορούσε επίσης να συμβεί όταν οι άνθρωποι καταναλώνουν πλήρες γάλα, ορισμένα τυριά και χαβιάρι, το οποίο αποτελείται από αυγά ψαριού (τα ψάρια μπορούν να παράγουν Neu5Gc, αλλά το αποθηκεύουν στα αυγά και όχι στη σάρκα τους).
Ο υπεύθυνος της μελέτης Δρ Ajit Varki, σχολίασε ότι φαινόμενο Neu5Gc (το οποίο παίζει τον ρόλο της βενζίνης στη φωτιά —ενισχύει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, αλλά δεν φαίνεται να είναι η βασική αιτία της νόσου) δεν έχει παρατηρηθεί ξανά:
“Στην προκειμένη περίπτωση, το ξένο αυτό σάκχαρο λειτουργεί σαν Δούρειος Ίππος. Γίνεται μέρος των κυττάρων του οργανισμού σας”, αναφέρει και προσθέτει: “Όταν κάποιος έχει αλλεργικη αντιδραση σε ένα φυστίκι ή σε κάποια άλλη αλλεργιογόνο ουσία, αντιδρά σε κάτι ξένο. Αυτό είναι το πρώτο παράδειγμα στο οποίο προσλαμβάνουμε κάτι που είναι μεν ξένο αλλά έχει ενσωματωθεί πλήρως στον οργανισμό μας παρά το γεγονός ότι το ανοσοποιητικό σας σύστημα το αναγνωρίζει.”
Προγενέστερες μελέτες έχουν συνδέσει την κατανάλωση κόκκινου κρέατος με διάφορους καρκίνους, ιδιαίτερα του παχέος εντέρου, του μαστού, του προστάτη, των ωοθηκών και του πνεύμονα.
Αν και οι πλούσιες σε ζωικές πρωτεΐνες δίαιτες, όπως η Atkins και η Paleo παραμένουν σχετικά δημοφιλείς, μία άλλη έρευνα υποδεικνύει ότι η κατανάλωση ζωικών προϊόντων αυξάνει, όχι μόνο την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου, αλλά και διαβήτη.
Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή γεροντολογίας Valter D. Longo, διευθυντή του Ινστιτούτου Μακροζωίας του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας, παρακολούθησε 6.381 ενηλίκους άνω των 50 ετών για περισσότερα από 18 χρόνια. Στόχος ήταν η διερεύνηση των επιπτώσεων που έχουν στη μακροζωία οι δίαιτες υψηλής, μεσαίας και χαμηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες.
Και παρόλο που πολλές προηγούμενες έρευνες είχαν συνδέσει την κατανάλωση ζωικών προϊόντων με προβλήματα υγείας, πρόκειται για την πρώτη μελέτη που συσχετίζει άμεσα την υψηλή κατανάλωση πρωτεϊνών (ζωικών ως επί το πλείστον) με την αυξημένη θνησιμότητα.
Δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες ορίστηκε εκείνη όπου το 20% των ημερήσιων θερμίδων ενός ατόμου προέρχονται από πρωτεΐνη, δίαιτα μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, εκείνη όπου το 10-19% των θερμίδων προέρχονται από πρωτεΐνες ενώ διατροφή χαμηλή σε πρωτεΐνες θεωρήθηκε αυτή όπου ποσοστό μικρότερο από το 10% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων προέρχεται από πρωτεΐνες.
Τα άτομα που παρακολούθησε η μελέτη κατανάλωναν, κατά μέσον όρο, 16% πρωτεΐνη, με τα 2/3 να προέρχονται από ζωικές πηγές —μια αρκετά τυπική αμερικανική διατροφή, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Τα ευρήματα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Οι άνθρωποι που έκαναν μια υψηλή σε ζωικές πρωτεΐνες διατροφή ήταν τέσσερις φορές πιο πιθανόν να πεθάνουν από καρκίνο. Ακόμη και εκείνοι που κατανάλωναν μέτριες ποσότητες πρωτεΐνης, είχαν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από την ίδια ασθένεια.
Δεν παρατηρήθηκε αύξηση, όμως, μόνο στα περιστατικά καρκίνου σε όσους κατανάλωναν υψηλές ποσότητες πρωτεΐνης, αλλά κατέστη φανερό ότι, γενικώς, τα άτομα αυτά είχαν κατά 75% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία —με υψηλές πιθανότητες να αποβιώσουν από διαβήτη.
Βέβαια, όπως ήδη τονίστηκε, το πρόβλημα δεν το παρουσιάζουν όλες οι πρωτεΐνες αλλά μόνο οι ζωικές. Οι φυτικές πρωτεΐνες, αντιθέτως, δεν φαίνεται να προκαλούν οποιαδήποτε αύξηση σε ποσοστό καρκίνων ή σε θνησιμότητα. Το συμπέρασμα αυτό, συμφωνεί με προηγούμενες μελέτες που δείχνουν ότι οι vegans και vegetarians αντιμετωπίζουν πολύ λιγότερα προβλήματα υγείας σε σχέση με όλους όσους περιλαμβάνουν και κρέας στη διατροφή τους.
Η κατάσταση διαμορφώθηκε διαφορετικά για τους άνω των 65. Μετά την ηλικία αυτή, σύμφωνα με τους ερευνητές, η κατανάλωση πρωτεϊνών, σε λογικά πλαίσια, μάλλον ωφελεί την υγεία. Προτείνεται, πάντως, η κατανάλωση φυτικών, κατά προτίμηση, πρωτεϊνών∙ η πρόσληψη ποσοστού 20% των θερμίδων της διατροφής από πρωτεΐνες, για τα άτομα της τρίτης ηλικίας, μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνος, κατά 60%, και από λοιπές αιτίες, κατά 28%.
Οι μελέτες που αποδεικνύουν το πόσο επικίνδυνο είναι το κρέας για την υγεία μας είναι πραγματικά αμέτρητες. Για του λόγου το αληθές, παρατίθεται σχετικός κατάλογος με κάποιες από αυτές.
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
