ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑ
Αρθρο της ελενης λιογκας για τα πρόσφατα γεγονότα της Αλβανίας
Τίρανα, 8 Δεκεμβρίου, εθνική μέρα νεολαίας για την Αλβανία, η μέρα που η νεολαία κινητοποιήθηκε για να ρίξει το Σταλινικό καθεστώς : δολοφονία 25 χρονου Γκολντιάν από την αστυνομία επειδή βρισκόταν εκτός σπιτιού σε ώρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Ο Γκλοντιάν ήταν άοπλος.
Η αντίδραση δεν άργησε να έρθει, το ίδιο βράδυ οι νέοι και οι νέες (κυρίως αγόρια από την περιφέρεια των Τιράνων) βγήκαν να διαδηλώσουν. Από την αρχή φάνηκε ότι δεν θα ήταν απλώς μία ήρεμη διαδήλωση για το θάνατο του Γκλοντιάν. Οι επόμενες μέρες ήταν ακόμα πιο βίαιες και από τις δύο πλευρές. Η αστυνομία έπιανε κόσμο από το δρόμο χωρίς να νοιάζεται αν πήγαιναν ή όχι στη διαδήλωση, ακόμα και παιδιά 12-13 ετών (σας θυμίζει κάτι αυτό;)
Το ερώτημα όμως είναι: από πού προήλθε όλη αυτή η οργή ; Φυσικά μια δολοφονία δεν είναι μικρό πράγμα, ωστόσο οι νέοι στην Αλβανία έχουν και άλλους πολλούς λόγους να αγανακτούν απέναντι στο κράτος.
Τα βαθύτερα αίτια του ξεσηκωμού
Είναι πολύ σημαντικό, πριν μιλήσουμε για τα αίτια, να διευκρινίσουμε ότι η εξέγερση στην Αλβανία δεν κινητοποιήθηκε από κανένα από τα 3 κόμματα που κυριαρχούν στη Βουλή, αλλά από τα κάτω, από το λαό.
Τα βαθύτερα αίτια λοιπόν συνδέονται με την ταξική ανισότητα που κυριαρχεί στην Αλβανία.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή:
Το 2018 οι φοιτητές οργισμένοι για την καθιέρωση ενός εκπαιδευτικού συστήματος που αποκλείει όλους όσους δεν έχουν χρήματα, αποφασίζουν να πετάξουν έξω από τις σχολές τους τα τρία κόμματα που κυριαρχούσαν στις εκλογές τα τελευταία χρόνια.
Λίγο καιρό αργότερα οι μεταλλωρύχοι μίας βόρειας πόλης της Αλβανίας, μετά από κάποιους καταστροφικούς σεισμούς, άρχισαν να διεκδικούν με διαδηλώσεις βασικά εργασιακά δικαιώματα όπως είναι η προστασία στο χώρο εργασίας τους. Τη σκυτάλη από τους μεταλλωρύχους παρέλαβαν οι εργάτες εξόρυξης πετρελαίου με παρόμοιες διεκδικήσεις.
Στις 17 Μαΐου του ίδιου έτους οι πολίτες ,και κυρίως οι «διανοούμενοι» (αν μας επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουμε καταχρηστικά αυτόν τον όρο) βγήκαν στο δρόμο να διαδηλώσουν κατά του σχεδίου του δημάρχου Τιράνων να καταστρέψει το Εθνικό θέατρο της πόλης. Η αστυνομία τότε απάντησε με βίαιη καταστολή άνευ προηγουμένου.
Όλα αυτά που ειπώθηκαν παραπάνω μας οδηγούν να συμπεράνουμε: πρώτον ότι ο πρωθυπουργός της Αλβανίας (Ράμα) και η νεοφιλελεύθερη πολιτική που ακολουθεί δεν χαίρει της εκτίμησης του λαού και δεύτερον ότι οι πολίτες της Αλβανίας δεν διστάζουν να απαντούν με αμεσότητα και μαχητικότητα σε άδικά μέτρα και αποφάσεις της κυβέρνησης.
Η κατάσταση για το Ράμα έγινε ακόμα πιο δύσκολη με το ξέσπασμα της πανδημίας καθώς φάνηκε ότι αδυνατεί να κυβερνήσει και ο μόνος τρόπος να κρατηθεί είναι η καταστολή (με κίνδυνο να γίνω κουραστική ξαναρωτάω, σας θυμίζει κάτι αυτό;)
Λίγα ακόμη λόγια για την κυβέρνηση Ράμα και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση στην Αλβανία τα τελευταία χρόνια- Ομοιότητες με το ελληνικό μοντέλο.
Στην Αλβανία τα τελευταία χρόνια στην εξουσία εναλλάσσονται τρία κόμματα:
Το δημοκρατικό, κόμμα δεξιό από πλευρά ιδεολογίας που στη βάση του υποστηρίζεται και από φτωχά στρώματα (κάτι σαν ΝΔ σα να λέμε)
Το ΣΕΗ, κόμμα «σοσιαλιστικό» (και καλά) κατ ‘ουσίαν «μπαλαντερ» για να μπορούν τα άλλα δύο να σχηματίζουν συνασπισμό και του οποίου η εκλογική βάση καθοριζόταν από τους πολίτες στους οποίους υποσχόταν μία θέση στο δημόσιο (σαν ΠΑΣΟΚΑΡΑ ακούγεται)
Το «σοσιαλιστικό» (σε πολλά εισαγωγικά) κόμμα του Ράμα του οποίου η εκλογική βάση είναι οι επιχειρηματίες και μια μικροαστική τάξη αποτελούμενη από ανθρώπους που θέλουν να παύσουν και είναι υπάλληλοι και εργάτες και επιθυμούν να γίνουν εξίσου επιχειρηματίες.
Φυσικά η αριστερά, μετά τη παραίτηση της κυβέρνησης Χότζα (λίγο μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου στο χρηματοπιστωτικό τομέα που είχε ως αποτέλεσμα να κλαπούν περιουσίες Αλβανών/ίδων πολιτών) και την πτώση του κομουνισμού, είναι σχεδόν ανύπαρκτη στην Αλβανία, τουλάχιστον σε κοινοβουλευτικό επίπεδο.
Το 2013 ο Ράμα και το «σοσιαλιστικό» (σε πολλά εισαγωγικά) κόμμα κέρδισε τις εκλογές και ξεκίνησε το νεοφιλελεύθερο πρόγραμμά του χωρίς να χάσει χρόνο.
Πιο πριν με την κυβέρνηση Ναρίσα υπήρχε κάποια, έστω μικρή, πρόνοια που βοηθούσε το λαό να επιζήσει (ας μη γελιόμαστε κυρίως για να τον κρατάει ήρεμο). Επιπλέον, παρ’ ότι τα πράγματα ήταν πάντοτε άσχημα για τους φτωχούς, υπήρχε μια κατάσταση που επέτρεπε στις χαμηλότερες τάξεις να φοροδιαφεύγουν , να μην πληρώνουν έναν υψηλό λογαριασμό ΔΕΗ και γενικά να κάνουν «μικροαπατεωνιές» .
Ο Ράμα προσπάθησε να φτιάξει ένα σύστημα για να «εκσυγχρονίσει» το κράτος . Αυτό φυσικά είχε ως αποτέλεσμα (όπως κάθε προσπάθεια φιλελεύθερου εκσυγχρονισμού που σέβεται τον εαυτό της) να κυνηγάει και να φυλακίζει φτωχούς ανθρώπους που δεν είχαν να πληρώσουν τα χρέη και τους λογαριασμούς τους.
Σαν να μην έφτανε αυτό από το 2013 όλο το δημόσιο χρήμα κατευθύνθηκε προς τους τέσσερις μεγάλους επιχειρηματίες της Αλβανίας , εκείνους που έχουν τους πιο επικερδείς κλάδους στις επιχειρήσεις. Ο Ράμα ως άξιο πιόνι των επιχειρηματιών που τον στηρίζουν, ιδιωτικοποίησε τα πάντα στην Αλβανία (εργασία, πανεπιστήμια). Τα ποσοστά ανεργείας ανέβηκαν.
Οι νέοι και οι νέες, ιδιαίτερα όσοι/όσες προέρχονται από χαμηλά λαϊκά στρώματα, αδυνατούν σήμερα να βρουν δουλειά. Ακόμα και εκείνοι/εκείνες που κατάφεραν να σπουδάσουν, αισθάνονται ότι η προσπάθειά τους δεν αρκεί για να «αξίζουν» μια δουλειά που θα τους βοηθάει να εξασφαλίζουν τα προς το ζην.
Στη Αλβανία μία μικρή ελίτ καταφέρνει να παίρνει αποφάσεις πάνω στις πλάτες του λαού που συνεχώς φτωχοποιείται . Πίσω από αυτήν την ελίτ βρίσκεται ο ξένος παράγοντας που ρυθμίζει τα πάντα. Όλα λειτουργούν για να εξυπηρετούν κατά βάση Αμερικάνικά συμφέροντα. Η Αλβανία μην έχοντας παραγωγική βάση τείνει σε ένα μοντέλο που μοιάζει με αυτό της Ελλάδας: διαλυμένη παραγωγή, στροφή στον τουρισμό, ανεργία, εργασιακή επισφάλεια, χαμηλοί μισθοί, εποχιακή εργασία, ανύπαρκτα εργασιακά δικαιώματα, ιδιωτικοποιήσεις, απουσία κράτους πρόνοιας.
Η απελπισία και ο οργή των νέων εντείνεται όλο και πιο πολύ τα τελευταία χρόνια που, λόγω της κρίσης και στην υπόλοιπη Ευρώπη, μειώνεται η δυνατότητα μετανάστευσης στο εξωτερικό.
Για τον ίδιο λόγο (κρίση στην Ευρώπη) σταμάτησε άλλωστε και η εισροή συναλλάγματος στη χώρα από Αλβανούς και Αλβανίδες που ζούσαν στην Ευρώπη . Οι τελευταίοι/ες λόγω οικονομικών δυσκολιών δεν μπορούν πια να στέλνουν στους συγγενείς τους τα χρήματα ούτε να επισκέπτονται την Αλβανία τόσο συχνά.
Επιπρόσθετα η προσμονή βοήθειας από την Ε.Ε μοιάζει ανέλπιδη ,παρά τις προσπάθειες του Ράμα να πείσει τον κόσμο για το αντίθετο, εξαιτίας του παγώματος την ένταξης της Αλβανίας στην Ε.Ε επ’ αορίστων.
Η πανδημία και η δολοφονία του Γκλοντιάν (ενός δικούς τους) επομένως στάθηκαν οι αφορμές για να εκδηλωθεί όλη αυτή η οργή που για πάνω από 7 χρόνια συσσώρευαν οι νέοι και οι νέες. Για αυτό βγήκαν στους δρόμους.
Πολλές από τις διαδηλώσεις δεν είχαν βαθύτερα αιτήματα, είχαν όμως πνοή και ψυχή, που μόνο η δικαιολογημένη οργή εκείνων που θέλουν να ζήσουν και για χρόνια καταπιέζονται μπορεί να έχει.
Ο Ράμα φυσικά σε όλη αυτή την οργή απαντά με απαξίωση και σκληρή καταστολή. Αυτό δεν μας κάνει εντύπωση αν κρίνουμε και απο τη γενικότερη στάση όσο καιρό βρίσκεται στην εξουσία :αποφεύγει να παρουσιάζεται δημόσια, αποκλύει τους φτωχούς από κάθε διαδικασία και φροντίζει να προσλαμβάνει συχνά νέους αστυνομικούς. Μάλιστα μεριμνεί ώστε ένα κομμάτι της αστυνομίας να προέρχεται από νέους που πριν ήταν στις διαδηλώσεις (τρομακτικό έτσι;). Οι αστυνομικοί εκπαιδεύονται να βαράνε στο ψαχνό, το σύνθημά τους είναι : «όποιος βγαίνει στο δρόμο πρέπει να χτυπιέται».
Λιόγκα Έλενα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Οι πληροφορίες που χρησιμοποίησα προέρχονται σχεδόν αποκλειστικά από την διαδικτυακή εκδήλωση των antapocrisis με θέμα «Η Αλβανία και η σύγκρουση δύο κόσμων» : https://www.youtube.com/watch?v=EJN8Qg8tM_s
ΠΗΓΗ: zerogeographic.wordpress.com
Αποστολέας PANOS XIROUCHAKIS
Ετικέτες
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
