Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η γενοκτονία στο Νότιο Σουδάν

Γιώργος X. Παπασωτηρίου
Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σήμερα, σε ανάμνηση της υπογραφής της Παγκόσμιας Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948. Όραμα των εμπνευστών της, ένας κόσμος με δικαιώματα και ελευθερίες χωρίς διακρίσεις. Τι απέμεινε απ’ αυτό το όραμα; Χάος, δυστυχία, προσφυγιά, εξαθλίωση, ταπείνωση, πείνα, δίψα, θάνατος. Πρόσφυγες, ανέστιοι και μετανάστες, άνθρωποι αόρατοι, χωρίς σκιά και όνομα, απλοί αριθμοί, απογυμνωμένοι από κάθε δικαίωμα. Ο Homo Sacer της ρωμαϊκής εποχής, ο άνθρωπος που στερείται κάθε συμβολικής και πολιτικής σημασίας, χωρίς ιθαγένεια, χωρίς νομικά δικαιώματα, χωρίς προστασία, ο άνθρωπος της γυμνής (naked) ζωής, το απόλυτο υποκείμενο στο οποίο η βία του κράτους και των «πολιτών» του ασκείται ατιμώρητα και εν πλήρη ελευθερία, είναι εδώ, δίπλα μας, στα γκέτο των φιλόξενων ευφημισμών και του μεγάλου φόβου της «μόλυνσης».
Ποιος εξετάζει από ποια κόλαση έρχονται αυτοί οι άνθρωποι, ποιος και γιατί τους βομβάρδισε το σπίτι και ολόκληρη τη ζωή τους στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, στη Συρία; Έχουμε γράψει για την οικειοποίηση του «δρόμου», για την πρόκληση εμφυλίων στη Συρία και στην Ουκρανία για γεωπολιτικούς λόγους, αλλά όχι και για το Νότιο Σουδάν, εκεί όπου γίνεται σήμερα μία φοβερή εθνοκάθαρση και μαζικά εγκλήματα, όπως διαπίστωσαν οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ. Οι Σουδανοί, λοιπόν, που φεύγουν για να γλιτώσουν από την κόλαση και καταφθάνουν στις χώρες της Ευρώπης είναι πρόσφυγες ενός φοβερού αδελφοκτόνου πολέμου για τον οποίο ευθύνονται πολλοί. Ας δούμε ποιοι.
Φόβος γενοκτονίας στο Νότιο Σουδάν
Σύμφωνα με την Washington Post «Τρία μέλη της αντιπροσωπείας από το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που επισκέφθηκε το Νότιο Σουδάν στα τέλη Νοεμβρίου προειδοποιούν ότι η χώρα βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου». Η Yasmine Sooka, επικεφαλής της αντιπροσωπείας, προειδοποίησε για μια επανάληψη της γενοκτονίας στη Ρουάντα το 1994.
Σε αρκετές περιοχές του Νότιου Σουδάν διαδραματίζεται μία συνεχής διαδικασία εθνοκάθαρσης μέσω της πείνας, των μαζικών βιασμών και της καταστροφής ολόκληρων χωριών. « Όπου κι αν ταξιδέψει κανείς σε όλη τη χώρα, ακούει χωρικούς να δηλώνουν έτοιμοι να χύσουν το αίμα τους, προκειμένου να ανακτήσουν τη γη τους. Πολλοί άνθρωποι υποστηρίζουν ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο μη επιστροφής» λένε οι άνθρωποι του ΟΗΕ.
Για την ιστορία, το Νότιο Σουδάν κέρδισε την ανεξαρτησία του στις 9 Ιουλίου 2011 και μαστίζεται από έναν εμφύλιο πόλεμο μεταξύ υποστηρικτών μέσα στο στρατό του προέδρου Salva Kiir και οπαδών του Αντιπροέδρου Riek Machar. Οι συγκρούσεις ξέσπασαν στις 15 Δεκεμβρίου 2013 στην πρωτεύουσα Ζούμπα. Μετά από αρκετές προσπάθειες συμφιλίωσης οι Machar και Kiir βρήκαν ένα κοινό έδαφος για την διακυβέρνηση της χώρας, τον Απρίλιο του 2016. Αλλά αυτή η προσπάθεια έχει εκφυλιστεί. Ο Machar εγκατέλειψε τη χώρα τον Ιούλιο. Τώρα οι συγκρούσεις γίνονται ανάμεσα στις δύο κύριες εθνοτικές ομάδες του Νότιου Σουδάν, η μία (Nuer) είναι πιστή στον Riek Machar, και η άλλη (Dinka) είναι πιστή στον Salva Kiir.
Η Yasmin Sooka μιλάει για «σκλήρυνση της ρητορικής του μίσους, για άγρια καταστολή εναντίον των μέσων ενημέρωσης και της κοινωνίας των πολιτών και εμβάθυνση της διαίρεσης μεταξύ των 64 φυλών της χώρας. Ο βιασμός των γυναικών και των κοριτσιών που διαπράττονται σε μεγάλη κλίμακα από όλες τις ένοπλες ομάδες στη χώρα είναι εντελώς απαράδεκτο και παράλογο γεγονός.»
Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε ένα ψήφισμα για επιβολή στοχευμένων κυρώσεων [κατά των ηγετών του Νότιου Σουδάν, συμπεριλαμβανομένων του Riek Machar και αξιωματούχων που βρίσκονται κοντά στο Salva Kiir] και εμπάργκο όπλων από το Νοέμβριο. Αλλά η Κίνα και η Ρωσία αντιτάχθηκαν και η ψηφοφορία αναβλήθηκε. Επίσης, ένα σχέδιο του ΟΗΕ για την αποστολή ειρηνευτικών δυνάμεων 4000 ανδρών για την ενίσχυση της δύναμης των 12.000 που βρίσκεται ήδη στη χώρα [στο πλαίσιο της αποστολής του ΟΗΕ στο Νότιο Σουδάν, UNMISS] δεν έχει εφαρμοστεί. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί η Αφρική είναι το πεδίο αντιπαράθεσης των υπερδυνάμεων του πλανήτη –κυρίως ΗΠΑ και Κίνας- για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου.
Εξω­τε­ρι­κές και ε­σω­τε­ρι­κές αι­τίες
Οι συ­γκρού­σεις αυ­τές, που έ­χουν το­πι­κές αι­τίες, συ­χνά έ­χουν τρο­φο­δο­τη­θεί ή εκ­δη­λω­θεί υ­πό την ε­πί­δρα­ση ε­νός ε­ξω­τε­ρι­κού γε­γο­νό­τος. Η ε­πέμ­βα­ση στη Λι­βύη την ά­νοι­ξη του 2011 συ­νέ­βα­λε στη δια­σπο­ρά πο­λε­μι­κών ό­πλων α­πό το ο­πλο­στά­σιο του Μουα­μάρ Κα­ντά­φι, αλ­λά και α­πό ρί­ψεις που πραγ­μα­το­ποίη­σαν οι αγ­γλο-γάλ­λοι.
Τα ό­πλα αυ­τά διο­χε­τεύ­θη­καν σε μια ζώ­νη ό­που εί­χε ή­δη ε­ξα­πλω­θεί ο ισ­λα­μι­κός τζι­χα­ντι­σμός, ε­νώ οι φω­τιές της έ­ντα­σης που σι­γο­καίει α­νά­με­σα στις κυ­βερ­νή­σεις και τους α­ντάρ­τες Τουα­ρέ­γκ ξα­να­δυ­νά­μω­σαν κα­θώς τις φυ­σά­ει ο ά­νε­μος της δια­φθο­ράς και του δε­σπο­τι­σμού. Εί­ναι γνω­στό ε­ξάλ­λου ό­τι οι με­γά­λες πο­λυε­θνι­κές ερ­γα­λειο­ποιούν, δη­λα­δή ε­νορ­χη­στρώ­νουν, τις το­πι­κές συ­γκρού­σεις για να ε­πω­φε­λη­θούν α­πό την εκ­με­τάλ­λευ­ση του με­ταλ­λευ­τι­κού πλού­του (Le MondeDiplomatique).
Η Μαύ­ρη Ήπει­ρος κλεί­νε­ται έ­τσι μέ­σα σ’ έ­ναν φαύ­λο κύ­κλο, κα­θώς τα κρά­τη συ­χνά νιώ­θουν υ­πο­χρεω­μέ­να να κα­λέ­σουν ξέ­νη βοή­θεια για να λυ­θούν οι κρί­σεις που τα α­πει­λούν, ε­πι­κυ­ρώ­νο­ντας μ’ αυ­τό τον τρό­πο αυ­τό που αρ­χι­κά κα­τη­γο­ρούν ως α­ναρ­μο­διό­τη­τα και έλ­λει­ψη νο­μι­μό­τη­τας.
Ορι­σμέ­νοι πα­ρα­τη­ρη­τές α­νη­συ­χούν για τα κα­κά α­πο­τε­λέ­σμα­τα της πα­ρέμ­βα­σης των αν­θρω­πι­στι­κών ορ­γα­νι­σμώ­ν: ο κα­με­ρου­νέ­ζος πο­λι­τειο­λό­γος Ακί­λε Μπέ­μπε ε­κτι­μά­ει ό­τι συμ­βάλ­λουν στην α­πο­δυ­νά­μω­ση της κρα­τι­κής κυ­ριαρ­χίας και των ο­ρίων της, κα­θώς οι προ­στα­τευό­με­νες ζώ­νες ε­ξε­λίσ­σο­νται «στην πρά­ξη σε ζώ­νες ε­κτός κυ­ριαρ­χίας».
Το τέ­λος της σύ­γκρου­σης των δύο συ­να­σπι­σμών της πε­ριό­δου του ψυ­χρού πο­λέ­μου, α­πε­λευ­θέ­ρω­σε έ­να πε­δίο πα­λιών διεκ­δι­κή­σεων, ε­νώ η οι­κο­νο­μι­κή και χρη­μα­το­πι­στω­τι­κή πα­γκο­σμιο­ποίη­ση ξα­να­μοί­ρα­σε έ­να μέ­ρος α­πό τα γεω­πο­λι­τι­κά χαρ­τιά. Η α­πο­στα­θε­ρο­ποίη­ση των κρα­τών τρο­φο­δο­τή­θη­κε α­πό μια δια­συ­νο­ρια­κή ε­γκλη­μα­τι­κό­τη­τα, ό­πως το πα­ρά­νο­μο ε­μπό­ριο ό­πλων, ναρ­κω­τι­κών, α­κό­μα και αν­θρώ­πων.
Η Γουι­νέα – Μπι­σά­ου, που ή­ταν συ­νη­θι­σμέ­νη στα πρα­ξι­κο­πή­μα­τα, έ­γι­νε το ση­μείο ει­σό­δου της κο­καΐνης α­πό τη Νό­τια Αμε­ρι­κή και της η­ρωί­νης α­πό το Αφγα­νι­στάν, που ε­πα­νε­ξά­γο­νταν α­πό ε­κεί στην Ευ­ρώ­πη και τις Η­ΠΑ. Αλλά η πε­ριο­χή αυ­τή έ­γι­νε και η δίο­δος α­πό την ο­ποία περ­νού­σαν και τα κύ­μα­τα με­τα­να­στών που προο­ρί­ζο­νταν να ερ­γα­στούν στη γεωρ­γία ή την α­λιεία (Μπουρ­κί­να Φά­σο, Γκά­να, Μπε­νί­ν…) Δια­κό­σιες χι­λιά­δες παι­διά υ­πήρ­ξαν θύ­μα­τα αυ­τής της δια­δι­κα­σίας στην Ανα­το­λι­κή Αφρι­κή και τη Δη­μο­κρα­τία του Κο­γκό, σύμ­φω­να με την UNICEF.
Επί της ουσίας η Αφρική είναι το πεδίο των γεωπολιτικών και γεωοικονομικών συγκρούσεων των συμφερόντων των ισχυρών του πλανήτη. Γενικά, αν θέλει κανείς να εξηγήσει τα γεγονότα, ας ακολουθήσει τα ίχνη του χρήματος και την οσμή του πετρελαίου. Ακόμη και η ρωσική Gazprom είχε επεκταθεί στην Αφρική (Νιγηρία) και με αγωγό(Λιβύη) κάτω από τη Μεσόγειο επιχειρούσε να ελέγξει τις ενεργειακές πηγές της Ευρώπης.
πηγή:

Κοινοποίηση άρθρου

Αρθρογράφος

Βιγλάτωρας