Η Ευρώπη όλο και δεξιότερα
Του Κώστα Βλαχόπουλου
To Editorial του Νόστιμον Ήμαρ
Ιταλία, Αυστρία, Βιζεγραντ (Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, Ουγγαρία): το μαύρο μέτωπο της Ευρώπης που εξαπλώνεται. Όσο περνάει ο καιρός, ολοένα και περισσότερες χώρες στρίβουν το τιμόνι τέρμα δεξιά. Στην Ευρώπη, που μετά τον πόλεμο η ακροδεξιά αποτελεούσε περιθώριο, σήμερα είναι απολύτως νομιμοποιημένη. Συμμετέχει σε κυβερνήσεις έξι χωρών και σε άλλες τόσες βρίσκεται είτε στην αντιπολίτευση είτε σημειώνει θεαματικά ποσοστά. Μια σημείωση εδώ: ο όρος «λαϊκιστικός» που χρησιμοποιείται από όλα σχεδόν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης για να περιγράψουν κόμματα με ξεκάθαρα μισαλλόδοξες και ακροδεξιές απόψεις συσκοτίζει τα πράγματα και γι’αυτό δεν επιλέγουμε να τον χρησιμοποιούμε.
Αυτή η Νέα Δεξιά, όπως ονομάζεται, απειλεί πλέον ευθέως να γίνει η πρώτη δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι δεδηλωμένη, άλλωστε, η επιδίωξη του Σεμπάστιαν Κουρτς, του 32χρονου Καγκελάριου της Αυστρίας να διευρύνει την επιρροή του στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και μαζί με άλλους να το ελέγξει σε ένα μεταγενέστερο στάδιο. Έφτασε ακόμα στο σημείο να διατρανώσει ότι ότι επιδιώκει τη δημιουργία «άξονα» μεταξύ της Βιέννης, του Βερολίνου και της Ρώμης. Η λέξη «άξονας» για να περιγράψει τις σχέσεις αυτών των συγκεκριμένων χωρών προκάλεσε ρίγη στην Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, παραπέμποντας ευθέως στον άξονα της ναζιστικής Γερμανίας με την γασιστική Ιταλία του Μουσολίνι και την Αυστρία.
Η Νέα Δεξιά βασίζει την ύπαρξή της στο μεταναστευτικό. Με μια σκληρή αντιμεταναστευτική ρητορική, δημιουργεί την αίσθηση ότι οι μετανάστες συνιστούν υπαρξιακή απειλή για την Ευρώπη. Για τον πολιτισμό, την κυριαρχία, την αγορά εργασίας και το κοινωνικό κράτος. H ειρωνία είναι ότι αυτές οι χώρες έχουν δεχτεί εξαιρετικά μικρό αριθμό μεταναστών και όλη αυτή η ρητορική του μίσους στοχεύει απλά και μόνο στην άντληση πολιτικού κεφαλαίου από ένα θέμα που «καίει» τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Ο «φιλελεύθερος» κόσμος της Ευρωπης έχει βασίσει τις ελπίδες του στην Άγκελα Μέρκελ, την τελευταία ηγέτη του «ελεύθερου κόσμου» όπως την αποκαλεί ο Δυτικός Τύπος. Εντούτοις, ήταν οι οικονομικές πολιτικές της Γερμανίας πρωτίστως, αλλά και άλλων χωρών-δορυφόρων της, που εξέθρεψαν σε μεγάλο βαθμό το τέρας του εθνικισμού και του απομονωτισμού. Ξεκινώντας με την στοχοποίηση των λαών του Ευρωπαϊκού νότου συλλήβδην ως τεμπέληδες, οι οποίοι καλοπερνούσαν με τα λεφτά των Βόρειων και ευθύνονταν για την κρίση στην Ευρώπη, ήταν απολύτως σίγουρο ότι, όταν η οι μεταναστευτικές ροές θα αυξάνονταν -όπως και έγινε το 2015- το επόμενο θύμα θα ήταν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες.
Η επόμενη μέρα στην Ευρώπη δεν είναι καθόλου ευνοϊκή για τις προοδευτικές δυνάμεις, καθώς δεν έχουν καταφέρει να σταματήσουν την επέλαση της ακροδεξιάς. Η τάση λέει ότι πάμε σε μια Ευρώπη νεοφιλελεύθερη στα οικονομικά και ταυτόχρονα άκρως συντηρητική στα κοινωνικά ζητήματα. Μπροστά σε αυτή την προοπτική, η Αριστερά έχει χρέος να πείσει για μια διαφορετική πρόταση και όχι να συμπορεύεται με νεοφιλελεύθερες λογικές.
*Το κείμενο δημοσιεύτηκε το Σάββατο 14/07 στο Ένθετο Νόστιμον Ήμαρ εντός του Δρόμου