Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΡΡΑΞΗ ΜΑΙΝΕΤΑΙ:«ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΔΥΝΑΤΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΕΦΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΖΟΥΓΚΛΑ»…
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φρανκλίνος Ρούσβελτ, ο βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ και ο ηγέτης της ΕΣΣΔ Ιωσήφ Στάλιν, ρυθμίζοντας τις «λεπτομέρειες» για την μεταπολεμική τάξη στην Ευρώπη, στην Συνδιάσκεψη της Γιάλτας (ένα μικρό χωριό της Κριμαίας) τον Φλεβάρη του 1945.
Οι επιμέρους εθνικές αφηγήσεις, που αφορούσαν την Δεύτερη Μεγάλη ανθρωποσφαγή ανέλαβαν να διαχειριστούν την απώλεια, τον θάνατο, την επίδειξη αγριανθρωπισμού, την καταστροφή, αλλά και τους όρους επιβολής της νέας παγκόσμιας τάξης μέσα από το δίπολο Ανατολής-Δύσης, που εγκαθιδρύθηκε μέσω του λεγόμενου Ψυχρού Πολέμου. Η διαίρεση αφορούσε οικογένειες, πόλεις, περιοχές και χώρες, αλλά και τις ίδιες τις μεταπολεμικές κοινωνίες. Όπως παρατηρεί ο Henry Kissinger (Παγκόσμια Τάξη, Σκέψεις γύρω από το χαρακτήρα των εθνών και την πορεία της ιστορίας), «η Γερμανία είχε επανέλθει στην θέση που βρισκόταν τριακόσια χρόνια νωρίτερα, μετά την ειρήνη της Βεστφαλίας. Η διαίρεσή της είχε καταστεί βασικό στοιχείο της διεθνούς τάξης πραγμάτων που έκανε την εμφάνισή της».
Βήμα-βήμα έως την κορύφωση του, ο Ψυχρός πόλεμος συγκροτούσε ένα διεθνές σύστημα, στην ανθεκτικότητα του οποίου συνέβαλαν εκτός από την σημασία της ιδεολογίας και οι κοινωνικοί, οικονομικοί και τεχνολογικοί μετασχηματισμοί, τα παγκόσμια πρότυπα διαβίωσης και η γιγάντωση των μητροπόλεων. Τον Μάρτιο του 1947 ο πρόεδρος Τρούμαν ανακοίνωσε, ότι οι ΗΠΑ αναλάμβαναν τις «υποχρεώσεις» της πάλαι ποτέ Μεγάλης Βρετανίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή ξεκαθαρίζοντας, ότι η επιστροφή στον απομονωτισμό ως επιλογή δεν υφίσταται μ’ οιονδήποτε τρόπο. Με την σειρά του ο Γκρομίκο, αντιπρόσωπος της ΕΣΣΔ στον ΟΗΕ, αποδέχθηκε την «αναγκαιότητα να διαιρεθεί η Παλαιστίνη σε δυο ανεξάρτητα κράτη».
Έως τις αρχές του 1948, ένα ψυχροπολεμικό σύστημα κρατών άρχισε να εγκαθιδρύεται στον ευρωπαϊκό χώρο είτε μέσω δημοκρατικών είτε μέσω δικτατοριών και παρά τις ασάφειες του, είχε ως δεδομένο, ότι τα κομμουνιστικά κόμματα θα ασκούσαν εξουσία στις περιοχές, που είχε καταλάβει η ΕΣΣΔ στο τέλος του πολέμου, ενώ οι ΗΠΑ θα εμπλέκονταν πλέον στις ευρωπαϊκές υποθέσεις με σταθερό και διαρκώς πιο έντονο τρόπο.
Η ίδρυση του ΝΑΤΟ τον επόμενο χρόνο, μιας συμμαχίας, που περιελάμβανε αμοιβαίες στρατιωτικές υποχρεώσεις, ήταν η σαφέστερη ένδειξη, ότι οι αμφιβολίες στο εσωτερικό των ΗΠΑ και οι παραδοσιακές ενστάσεις για την συγκρότηση συμμαχιών σε καιρό «ειρήνης» αποτελούσαν οριστικά παρελθόν. Όσο για το μέλλον της Ασίας, δεν φάνταζε λαμπρό στην πλειονότητα των αμερικανών ηγετών. Όπως υποστήριζε ο στρατηγός Αϊζενχάουερ προτού αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ, «η Ασία χάθηκε. Η Ιαπωνία, το Αρχιπέλαγος των Φιλιππίνων, οι Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες και ακόμα και η Αυστραλία βρίσκονται υπό απειλή».
Σ’ αυτήν ακριβώς την κατεύθυνση, ο πόλεμος στην Κορέα (1950-1953) συνδύασε την σύγκρουση των δυο υπερδυνάμεων με τον ασιατικό εθνικισμό, αποτελώντας την μεγαλύτερη εκστρατεία του Ψυχρού πολέμου με τραγικά αποτελέσματα για τον πληθυσμό και βυθίζοντας στον ζόφο ολόκληρη την χώρα. Σημειωτέον, ότι στην Συνδιάσκεψη της Γιάλτας (4-11 Φεβρουαρίου 1945) Σοβιετική Ένωση και ΗΠΑ, ως σύμμαχοι και νικητές του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, αποφάσισαν να αναλάβουν τις τύχες της Κορέας από την ηττημένη Ιαπωνία.
Η συσσώρευση πυρηνικών όπλων από τις δυο υπερδυνάμεις, τις ΗΠΑ και την ΕΣΣΔ, που ανήκαν αμφότερες στο στρατόπεδο των νικητών, προσδιόρισε την ισορροπία του τρόμου με τρόπο εμφατικό: ο αφανισμός της ανθρωπότητας, η ολική εξόντωση θεωρείται από τούδε και στο εξής ως δεδομένη σε περίπτωση ανοικτής σύγκρουσης ανάμεσα τους. Στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, ο Ψυχρός Πόλεμος φάνταζε παρωχημένος. Η διαδικασία ενοποίησης της κυριαρχίας με ορόσημο το 1989, ή μ’ άλλα λόγια η παγκοσμιοποίηση στην συγκεκριμένη φάση της, προϋπέθετε την «κατάρρευση» του Ανατολικού μπλοκ, ενώ το άστρο της ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης φωτίστηκε από το ορόσημο του 1992.
Τις επόμενες δεκαετίες, η επέκταση του ΝΑΤΟ μέχρι και τα ρωσικά σύνορα επέτρεψε να εκφραστούν φιλοδοξίες μέχρι πρότινος «αδιανόητες», που έφθαναν ακόμη και να συμπεριλαμβάνουν την Ρωσία στην βορειοατλαντική συμμαχία. Σ’ αυτό το σημείο, μπορούμε να δούμε τον τρόπο που τέθηκε το ζήτημα της παγκόσμιας διακυβέρνησης, όπως παρουσιάστηκε από το σύστημα του Νταβός, εδώ και τουλάχιστον δυο δεκαετίες μέσα από ένα σύστημα θεσμών, κανόνων και τρόπων λειτουργίας που θα οδηγούν την συλλογική δράση σε παγκόσμιο επίπεδο, προσπερνώντας τις «αγκυλώσεις» της παραδοσιακής πολυμερούς συνεργασίας και τις αντίστοιχες των κλειστών συστημάτων ισχύος.
Οι «νέοι κανόνες του παιχνιδιού» παρουσιάζονται σαν ένα προσπέρασμα της διαβόητης rules-based (βασισμένης σε κανόνες) διεθνούς τάξης του φιλελεύθερου διεθνισμού, οικονομικού φιλελευθερισμού, που οικοδομήθηκε μετά την Δεύτερη Μεγάλη Ανθρωποσφαγή, βασισμένης σε μια πολυμερή αρχιτεκτονική, οικονομική σε πρώτη όψη (συμφωνίες GATT, ΠΟΕ, ΔΝΤ/Παγκόσμια Τράπεζα, ΟΟΣΑ κ.ά.). Ορισμένοι χαρακτήρισαν ευθέως την αναγκαιότητα να βρεθεί ο δρόμος που οδηγεί όχι φυσικά προς την απο-παγκοσμιοποίηση, αλλά αντίθετα προς την υπερ-παγκοσμιοποίηση, με την επιβολή παγκοσμίων πολιτικών θεσμών και δικτύων που θα επιτρέπουν να τεθούν υπό έλεγχο τα υφιστάμενα παγκόσμια οικονομικά δίκτυα, σε μια εκσυγχρονισμένη μορφή της Pax Romana. Μ’ άλλα λόγια, η νέα παγκόσμια τάξη περιγράφεται ως μια οργάνωση του κόσμου κατά Μεγα-Περιφέρειες. Μόνο που ο οργουελιανός κόσμος του 1984, χωρισμένος σε τρεις Μεγα-Περιφέρειες, βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο, με τα εμπλεκόμενα μέρη να αλλάζουν συνεχώς τις συμμαχίες τους.
Η πρώην πλέον καγκελάριος του ενωμένου γερμανικού κράτους Μέρκελ, δήλωνε με νόημα, αμέσως μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων όσον αφορά το Brexit τον Ιούλιο του 2016, ότι, «ακόμη και αν είναι δύσκολο να το φανταστεί κάποιος για μας, δεν θα πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης ήταν μια ιδέα ειρήνης. Βλέπουμε όλοι ότι ο κόσμος βρίσκεται σε αναταραχή. Η ειρήνη που έχουμε στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια, δεν είναι αυτονόητη».
Γράφαμε τότε ότι, «Σε κάθε περίπτωση, η ανασύνταξη της «προβληματικής», όπως αναγνωρίζεται από τις «αντιτιθέμενες» πλευρές, ενοποιητικής διαδικασίας της ΕΕ είναι δεδομένη. Η εμμονή να περιστρέφονται οι «συνέπειες» με άξονα το οικονομικό ζήτημα σκοπίμως σκιάζει «άλλες» περιοχές. Ή μήπως είναι δυσνόητη σε τόσους και τόσους αναλυτές και δημοσιολόγους ή ακατανόητη, η έκταση της αλληλεπίδρασης είτε με πολεμικά γεγονότα, που ήδη έχουν συμφωνηθεί, όπως λόγου χάρη η επέμβαση στην Λιβύη, είτε με τις εξελίξεις στο μέτωπο του Συριακού, με την αναμενόμενη κατάληψη της Ράκα ταυτόχρονα από δυνάμεις των ΗΠΑ και της Ρωσίας;». (Ε.Ε., Διαίρεση, ενοποίηση, και συμμετοχή στην νέα παγκόσμια τάξη, Διαδρομή Ελευθερίας φ. 162, Ιούλιος-Αύγουστος 2016).
Το επόμενο παγκόσμιο πολεμικό γεγονός εκδηλώνεται μ’ αφορμή την εμφάνιση του κορωναϊού, με τον επικεφαλής του Παγκόσμιου Οικονομικού φόρουμ Κλάους Σβάμπ να μην μασάει τα λόγια του, ξεκαθαρίζοντας ότι, «Το γενικότερο ζήτημα είναι απλώς αυτό: καλώς ή κακώς, οι πιθανότητες για αλλαγή και για μια νέα τάξη πραγμάτων είναι πλέον απεριόριστες, μόνο η φαντασία μας μπορεί να βάλει φραγμό».
Το νερό έχει μπει για καλά στο αυλάκι.
***
«Η Δύση κυριάρχησε στον κόσμο όχι με την υπεροχή των ιδεών της ή των αξιών ή της θρησκείας, αλλά μάλλον με την υπεροχή της στην εφαρμογή οργανωμένης βίας. Οι δυτικοί συχνά ξεχνούν αυτό το γεγονός, οι μη δυτικοί, ποτέ».
Samuel P. Huntington
80 χρόνια μετά την Συνδιάσκεψη της Γιάλτας και ενώ μαίνεται μια παγκόσμια σύγκρουση στο έδαφος της Ουκρανίας, αλλά και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, το Βερολίνο κατασκευάζει πυρηνικά καταφύγια, η Νορβηγία συγκεντρώνει δισκία ιωδίου κατά της ραδιενεργούς ακτινοβολίας, στην Φινλανδία ιστότοποι συμβουλεύουν τον γενικό πληθυσμό, πώς θα μπορέσει να επιβιώσει για 72 ώρες αν ξεσπάσει πυρηνικός πόλεμος, ενώ το σουηδικό κράτος διανέμει μέσω του μηχανισμού της πολιτικής προστασίας φυλλάδιο 32 σελίδων με τίτλο, «Αν έρθει μια κρίση ή πόλεμος», δίνοντας οδηγίες για την αντιμετώπιση πυρηνικής επίθεσης. Το φυλλάδιο τυπώθηκε σε 5,2 εκατομμύρια αντίτυπα –ένα αντίτυπο για κάθε 2 κατοίκους– και διατίθεται επίσης διαδικτυακά στα αραβικά, στα φαρσί, στα ουκρανικά, στα πολωνικά, τα Σομαλικά και τα Φινλανδικά. Το Νορβηγικό Τμήμα Πολιτικής Άμυνας, έχει ήδη διανείμει τον οδηγό του σε όλες τις οικογένειες, δηλώνοντας ότι, «ζούμε σε έναν όλο και πιο ταραγμένο κόσμο που βασανίζεται από την κλιματική αλλαγή και, στη χειρότερη περίπτωση, από πράξεις πολέμου».
«Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για πόλεμο», δηλώνει, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους στο δημόσιο κανάλι ZDF, ζητώντας από τον πληθυσμό να αλλάξει νοοτροπία, λέγοντας ότι «πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι μπορεί να υπάρξει απειλή πολέμου στην Ευρώπη».
Σε μια εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Εμπορικό Επιμελητήριο του Αμβούργου, ο αντισυνταγματάρχης Γιερν Πλίτσκε έδωσε συγκεκριμένες συμβουλές, αναφερόμενος σε υπερπτήσεις με drone και απόπειρες κατασκοπείας, ανακαλύψεις κρυφών όπλων και σχέδια δολοφονίας κορυφαίων μάνατζερ, δολιοφθορές και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, που μπορούν να παρατηρηθούν «σε καθημερινή βάση και με αυξανόμενη συχνότητα».
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η πρώτη έκδοση του εγγράφου στρατηγικής είναι 1.000 σελίδες και μεταξύ άλλων περιέχει λεπτομερή σχέδια για το πώς να προχωρήσει το γερμανικό κράτος σε περίπτωση άμυνας, καθώς η χώρα θα γινόταν ο κόμβος όπου δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες συμμαχικοί στρατιώτες θα έρεαν με όπλα, οχήματα και προμήθειες, μια κατάσταση δηλαδή παρόμοια μ’ ό,τι συνέβη στις ασκήσεις του ΝΑΤΟ του «πρώτου» Ψυχρού Πολέμου.
Όπως εξηγεί σε άρθρο του στο Foreing Policy, ο C. Raja Mohan, πρώην μέλος του Συμβουλευτικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της Ινδίας, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να ταλανίζεται από εσωτερικές διαιρέσεις και να αποτυγχάνει να ενεργήσει ως συνεκτικός στρατηγικός παράγοντας εν όψει των πολλαπλών πολέμων και συγκρούσεων στην περιοχή της, τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Ενώ οι κάποτε αδύναμες ασιατικές δυνάμεις αποτελούσαν το αντικείμενο των στρατηγικών υπολογισμών της Ευρώπης, τώρα συμβαίνει το αντίστροφο: «Ο Xi, ο οποίος έγινε δεκτός με πολλές φανφάρες στο Παρίσι, το Βελιγράδι και τη Βουδαπέστη νωρίτερα αυτό το έτος, απολαμβάνει την ικανότητά του να παίζει και στις δύο πλευρές του πολέμου στην Ευρώπη. Αλλά αυτό που κατανοεί ξεκάθαρα ο Κινέζος ηγέτης είναι ότι η βοήθεια της Μόσχας να πετύχει στην Ουκρανία και αλλού στην Ευρώπη θα διευκολύνει το Πεκίνο να εξασφαλίσει την πρωτοκαθεδρία στην Ασία. Εάν η Δύση δεσμευτεί από τη ρωσική απειλή στην Ευρώπη, υπολογίζει το Πεκίνο, η ικανότητα της Δύσης να αντισταθεί στην κινεζική πρόκληση στην Ασία αναπόφευκτα θα μειωθεί. Υπό αυτή την έννοια, η μεγαλύτερη και πιο θανατηφόρα σύγκρουση της Ευρώπης από το 1945 είναι ο πρώτος μεγάλος πόλεμος αντιπροσώπων της Κίνας εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών». Αν λάβουμε υπ’ όψιν μάλιστα το γεγονός, ότι η Ευρώπη αγωνίζεται να αντιμετωπίσει τη δημογραφική παρακμή, τη συρρίκνωση των στρατών και τη μείωση της δύναμης της θέλησης πρώτιστα των κοινωνιών για πόλεμο, τότε καθίσταται ακόμη πιο πιθανή η συμμετοχή των ασιατικών κρατών στην ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Πρέπει τα τονίσουμε, ότι η ταχεία ανάπτυξη των ασιατικών οικονομιών και η ανακατανομή της παγκόσμιας ισχύος υπέρ της Ανατολής έχει ήδη θέσει με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο την πραγματικότητα μιας νέας εποχής στη σχέση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, καθώς και ότι η μετατόπιση της οικονομικής ισχύος επεκτείνεται τώρα στη γεωπολιτική, στρατιωτική και τεχνολογική σφαίρα.
Χαρακτηρίσαμε προηγουμένως παγκόσμια σύρραξη τον πόλεμο, που μαίνεται στο ουκρανικό έδαφος και όχι μόνον. Οι παραδόσεις μεγάλης κλίμακας drones, πυρομαχικών και εξαρτημάτων όπλων από το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα βοηθούν τη Ρωσία στον πόλεμο με τις ουκρανικές δυνάμεις. Και μόλις τον περασμένο Ιούλιο Κινέζοι στρατιώτες έφτασαν στη δυτική Λευκορωσία, λίγα μόλις μίλια από τα σύνορα της Πολωνίας –ενός κράτους μέλους του ΝΑΤΟ– για 11 ημέρες κοινών στρατιωτικών ασκήσεων που ονομάστηκαν Eagle Assault 2024. Η Κίνα και η Ρωσία πραγματοποίησαν τις δικές τους κοινές ναυτικές ασκήσεις στη Μεσόγειο Θάλασσα, ενώ κοινές ασκήσεις μεταξύ των δύο πραγματοποιούνται στη Βαλτική Θάλασσα από το 2017. Μ’ άλλα λόγια, η Κίνα δηλώνει με κάθε τρόπο ότι έχει στρατιωτικές φιλοδοξίες στην Ευρώπη, ενώ από την πλευρά της η Ινδία συνεχίζει να αγοράζει και να επεξεργάζεται μεγάλες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου (και να μεταπωλεί μέρος του στην Ευρώπη), ενώ προωθεί τη δέσμευσή του με τη Μόσχα.
Οι ασιατικές δυνάμεις εμπλέκονται, επίσης, όλο και περισσότερο και στην ουκρανική πλευρά του πολέμου. Η Νότια Κορέα, η οποία έχει αναδειχθεί ως σημαντικός παραγωγός όπλων, πουλά ήδη όπλα στο ΝΑΤΟ –και θα μπορούσε να αυξήσει την υποστήριξή της στην Ουκρανία ως απάντηση στην αυξανόμενη εμπλοκή της Βόρειας Κορέας από τη ρωσική πλευρά. Η Ιαπωνία έχει αναδειχθεί ως σημαντικός πολιτικός και διπλωματικός υποστηρικτής του Κιέβου και θα έχει βασικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, όταν έρθει εκείνη η ώρα.
Επιπροσθέτως, όπως διαφάνηκε στην σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο στην Ουάσιγκτον, η ευρωπαϊκή άμυνα έχει γίνει μέλημα των δυνάμεων της Ασίας και του Ειρηνικού: Η κυβέρνηση Μπάιντεν έπεισε τους τέσσερις συμμάχους της στον Ινδο-Ειρηνικό –την Αυστραλία, την Ιαπωνία, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νότια Κορέα– να γίνουν μέρος του λόγου για την ασφάλεια της Ευρώπης. Οι ηγέτες των τεσσάρων χωρών, το λεγόμενο AP-4, έχουν γίνει τακτικοί συμμετέχοντες στις συνόδους κορυφής του ΝΑΤΟ. Τέλος, το Ιράν, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαδραματίζουν διευρυνόμενο ρόλο στον Νότιο Καύκασο, την Ανατολική Μεσόγειο και το Κέρας της Αφρικής, όπου Ρώσοι μισθοφόροι διώχνουν γρήγορα τους Γάλλους και άλλους Ευρωπαίους από τους πρώην αποικιακούς προμαχώνες τους στην Αφρική.
Μάλλον το τέλος της ιστορίας αργεί πολύ ακόμα, εάν έρθει κάποτε, και ως τότε όπως έλεγε και ο Ηράκλειτος, «Πάντα γαρ το πυρ επελθόν κρινεί και καταλήψεται», δηλαδή «όταν έρθει το πυρ, όλα θα τα κρίνει και θα τα κυριεύσει».
Συσπείρωση Αναρχικών
Δημοσιεύθηκε στην ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ.254, Δεκέμβριος 2024
ΠΗΓΗ: anarchypress.wordpress.com
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
