Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΝΙΑΙΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ Του Μανόλη Κωνσταντάκη
(Μία άκρως υποκειμενική και ΜΗ επιστημονική θεώρηση των πραγμάτων.)
Ανέκαθεν με απασχολούσε το πρόβλημα του Χρόνου…
Η αντίληψη δηλαδή που έχουμε γι΄ αυτόν, πώς τον κατανοούμε και πώς τον βιώνουμε. Όλοι σχεδόν οι φιλόσοφοι και πάρα πολλοί συγγραφείς και διανοητές ασχολήθηκαν με το πρόβλημα αυτό. Άλλοι είπαν ότι είναι κυκλικός, άλλοι γραμμικός, άλλοι είπαν ότι είναι οι στιγμές ηδονής κλπ. Διάβασα διάφορα περισπούδαστα και μη. Τίποτα όμως απ΄όλα αυτά δεν με έπεισε ότι είναι σωστό και πλήρες.
Τότε τι είναι ο Χρόνος για τον άνθρωπο; Η ερώτηση του ενός δισεκατομμυρίου. Και γιατί θα μου πείτε σε απασχολεί τόσο πολύ;
Απλό είναι, νομίζω όλοι θα θέλαμε ή να ξαναζήσουμε ευτυχισμένες στιγμές, ή να ξαναδούμε ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια, ή να διορθώσουμε λάθη και αδικίες. Όλοι θα θέλαμε να ρίξουμε μια κλεφτή ματιά στο μέλλον κι αν είναι δυνατόν, να το διαμορφώσουμε υπέρ μας. Υπάρχουν πολλοί που δεν θα ήθελαν να ταιριάξουν και να συμπληρώσουν τα κομμάτια που λείπουν στις κατακερματισμένες ζωές και ψυχές τους; Και πώς στα κομμάτια θα το κάνουμε αυτό; Σίγουρη απάντηση ούτε κι εγώ έχω, όμως μία όσο γίνεται σε βάθος και πλάτος γνώση του παρελθόντος και του εαυτού μας θα βοηθούσε στο να ερμηνεύσουμε το παρόν πληρέστερα και να προβλέψουμε το μέλλον ως δυναμική και πιθανότητα. Σε προσωπικό επίπεδο αυτογνωσία δηλαδή και σε γενικότερο κοινωνικό, γνώση της ιστορίας. Κι ο Χρόνος ως βίωμα; Εδώ θα συμφωνήσω με την Αριστοτέλεια εκδοχή, περί ηδονής. Ο Χρόνος βιώνεται μέσα από τις στιγμές ηδονής. Όχι μόνο όμως. Βιώνεται και από τις αντίστοιχες σε ένταση στιγμές θλίψης. Συναισθηματικά δηλαδή, όχι λογικά. Αυτό ίσως εξηγεί και το σε βάθος χρόνου επαναλαμβανόμενο μοτίβο συγκεκριμένων επιλογών και συμπεριφορών, που οδηγούν σε παρόμοια αποτελέσματα, συνήθως αρνητικά και σπανιότερα θετικά. Οι στιγμές ηδονής και θλίψης που εντυπώνονται στο υποσυνείδητο μας υποβάλλουν επιτακτικά τη λαχτάρα να τις ζήσουμε ξανά ή να τις αποφύγουμε, αγνοώντας αυτό που λέει η λογική μας. Έτσι ο κόσμος ψηφίζει τα ίδια κόμματα που τον κατέστρεψαν πετώντας του χάντρες και καθρεφτάκια, γιατί χάρηκε τότε με τα μπιχλιμπίδια, πολύ. Έτσι οι κοινωνικές ομάδες στρέφονται η μία εναντίον της άλλης για να προστατευτούν από τον εχθρό, τον «άλλο», τον διαφορετικό ή πιο αδύνατο, γιατί αυτοί που είναι πραγματικά οι εχθροί της κοινωνίας, τους έπεισαν ότι ο «άλλος» είναι ο εχθρός, αυτός φταίει για τα δεινά που τους κατατρέχουν. Έτσι ψηφίζει Μητσοτάκηδες, ακροδεξιούς, νεοναζί ή περιμένει το «σωτήρα» να τον σώσει. Γιατί δεν έχει αυτογνωσία, δεν θέλει να μάθει ιστορία και επαναλαμβάνει τα ίδια λάθη. έτσι, αντί να καταλάβει ότι το πρόβλημα και τα
δεινά του είναι ΚΑΙ ταξικό, αναλώνεται σε παπαρολογίες τύπου Τσιάρτα και Ακρίτα. Δε λέω, καλός ποδοσφαιριστής αλλά μπετόστοκος ο ένας, ευπώλητη αναγνωρισμένη συγγραφέας η άλλη. Μέχρι εκεί όμως.
Κλείνοντας ας μείνουμε στη βίωση του Χρόνου, ως στιγμές ηδονής.
Έτσι, για να κλείσουμε γλυκά.
Μανόλης Κωνσταντάκης
Ετικέτες
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
