«Θεά της αναρχίας: Η ζωή και η εποχή της Lucy Parsons» (Μέρος Β΄)
Συνέντευξη της Jacqueline Jones, συγγραφέως του βιβλίου, στον Arvind Dilawar
AD: Με την πρώτη ματιά, ο τίτλος του βιβλίου σας, Θεά της Αναρχίας, θα μπορούσε να χτυπήσει στους αναγνώστες ως οξύμωρο σχήμα (και πάλι, «ούτε θεός, ούτε αφέντες»), αλλά νομίζω ότι αποτυπώνει εύστοχα τις αντιφάσεις της ζωής της Lucy. Ποιες ήταν μερικές από τις αντικρουόμενες καταστάσεις, τις επιρροές και τις προσδοκίες που έπρεπε να αντιμετωπίσει;
JJ: Θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι ο τίτλος του βιβλίου είναι μια ετικέτα που τοποθετείται στη Lucy Parsons από την Ένωση Πολιτών του Σικάγο, μια ομάδα επιχειρηματιών που φοβόταν την ίδια καθώς και την επιρροή της στους εργαζόμενους. Χρησιμοποίησα αυτή την ετικέτα για τον τίτλο, επειδή υποδηλώνει τη δύναμη και την επιρροή της ως ριζοσπαστικής ομιλήτριας και επειδή οι άνθρωποι εκείνη την εποχή σχολίαζαν την ομορφιά της.
Όταν ξεκίνησε για πρώτη φορά τη σταδιοδρομία της, επινόησε μια φανταστική ταυτότητα για τον εαυτό της, υποστηρίζοντας ότι ήταν κόρη μεξικανών και γηγενών Αμερικανών γονέων. (Είχε ανοιχτόχρωμο δέρμα και, σύμφωνα με πολλούς ανθρώπους, ήταν απροσδιόριστης προέλευσης.) Νομίζω ότι αισθάνθηκε ότι αυτή η νέα ταυτότητα θα της έδινε περισσότερη αξιοπιστία στα ακροατήρια της λευκής εργατικής τάξης. Ούτε αυτή, ούτε και ο Albert ποτέ έδειξαν πολύ συμπάθεια για τη δυστυχία των Αφροαμερικανών, και μάλιστα και οι δυο δαιμονοποίησαν τους μαύρους ως απεργοσπάστες και ως εχθρούς λευκών εργατών.
Η Lucy φρόντισε να φτιάξει την δημόσια εικόνα της με άλλους τρόπους. Παρουσίασε τον εαυτό της ως αυθεντική βικτωριανή σύζυγο και μητέρα, ενώ στην πραγματικότητα ήταν σεξουαλικά ελεύθερο πνεύμα – μια από τις ερωτικές της υποθέσεις τελείωσε με εντυπωσιακό τρόπο, έγινε πρωτοσέλιδο των τοπικών εφημερίδων του Σικάγο. Ισχυρίστηκε, επίσης, ότι η πυρηνική οικογένεια ήταν το θεμελιώδες δομικό στοιχείο της καλής κοινωνίας, παρ’ ότι, το 1899, είχε βάλει τον δικό της γιο, Albert Jr, σε ένα ψυχιατρικό άσυλο επειδή αψήφησε τις επιθυμίες της και προσπάθησε να ενταχθεί στον αμερικανικό στρατό. Ο Albert Jr μαράζωνε στο άσυλο για είκοσι χρόνια πριν πεθάνει και δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η Parsons τον επισκέφθηκε ποτέ σ’ αυτό το διάστημα.
Η Lucy ήταν ένα άκρως δύσκολο άτομο, σύμφωνα με εκείνους που την γνώριζαν καλά. Ήταν μια παραγωγική συγγραφέας και συντάκτρια, μια εύγλωττη ομιλήτρια με φλογερή επιρροή. Ταυτόχρονα, ένιωθε ότι ποτέ δεν θα μπορούσε να είναι ειλικρινής για το παρελθόν της.
Ο ιδιοκτήτης της είχε απομακρύνει βίαια την ίδια, τη μητέρα της και τον μικρότερο αδερφό της από το σπίτι τους στα ανατολικά κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου και ίδρυσε μια νέα φυτεία στην κομητεία McLennan του Τέξας. Μετά τον πόλεμο, η βία στην ύπαιθρο ανάγκασε την οικογένειά της να καταφύγει στη μικρή πόλη του Waco. Εκεί συναντήθηκε με έναν μαύρο άνθρωπο, τον Oliver Benton, ο οποίος πλήρωσε τα δίδακτρα της στο τοπικό σχολείο για τα απελεύθερα παιδιά. Ο Benton ισχυρίστηκε αργότερα ότι η Lucy ήταν η σύζυγός του και ότι ήταν ο πατέρας του παιδιού που η ίδια έφερε στον κόσμο. (Από ότι φαίνεται, το βρέφος πέθανε όταν ήταν μόνο λίγων μηνών). Όταν έφυγε από το Γουάκο το 1873, άφησε πίσω της τον Benton, τη μητέρα της και τα μικρότερα αδέλφια της.
Πιστεύω ότι η απόφασή της να αναλάβει μια νέα ταυτότητα –ως υπερασπίστρια της λευκής εργατικής τάξης– και να ενταχθεί στην κοινότητα των γερμανών μεταναστών, είχε ένα συναισθηματικό τίμημα γι’ αυτήν. Προστάτευε με κάθε τρόπο την ιδιωτική ζωή της, κρύβοντας την επιμελώς. Όπως σημειώνω στο βιβλίο, το να είσαι σαν την Lucy Parsons θα πρέπει να είναι πολύ εξαντλητικό.
AD: Αναφέρετε ότι η Lucy ποτέ δεν «έδειξε πολύ συμπάθεια για τη δυστυχία των Αφροαμερικανών», αλλά οι Βιομηχανικοί Εργαζόμενοι του Κόσμου, της οποίας ήταν ιδρυτικό μέλος, ήταν –τουλάχιστον κατ’ αρχήν– αντιρατσιστές τη στιγμή που τα περισσότερα συνδικάτα διαπραγματεύονταν στο ρατσισμό. Ποιες ήταν οι απόψεις της σχετικά με τη φυλή;
JJ: Είναι δύσκολο να εντοπίσουμε τις απόψεις της για τις φυλές ή τους μαύρους λαούς εν γένει γιατί ποτέ δεν έγραψε γι’ αυτούς. Ωστόσο, μπορεί να υπάρξει μια εύκολη και αρκετά λογική απάντηση σε αυτό το ερώτημα: το ότι αρνήθηκε το δικό της υπόβαθρο ως πρώην σκλάβας και απομάκρυνε τον εαυτό της από τους αφρικανούς Αμερικανούς γενικά, ήταν επειδή σκέφτηκε ότι η εκλογική περιφέρεια της –αστοί λευκοί άνδρες εργάτες– δεν θα της παρείχε το βαθμό σεβασμού και αξιοπιστίας, που άξιζε, αν γνώριζε ότι ήταν αφρικανικής καταγωγής.
Θα ήθελα να σημειώσω εδώ ότι παρ’ όλο που παρέστη και μίλησε κατά την ιδρυτική συνάντηση της IWW, δεν ταυτίστηκε με τον συγκεκριμένο οργανισμό, παρά μόνο στο βαθμό που αντιπροσώπευε μια ισχυρή υπεράσπιση της πρώτης τροπολογίας. (Ο τοπικός προϊστάμενος του Chicago Wobblies χαρακτήρισε την Parsons και τους συντρόφους της ως «αναρχικά φρικιά»).
Κάλεσε, κάποια στιγμή, τους νότιους μαύρους να ανταποδώσουν την βία των καταπιεστών τους, επισημαίνοντας ότι η αδυναμία τους οφείλεται στις νομικές τους υποχρεώσεις και στην έλλειψη δικαιωμάτων και όχι στην «φυλή» τους.
AD: Η εποχή κατά την οποία ζούσε η Λούσι ήταν η εποχή της κίτρινης δημοσιογραφίας, καθώς και του πρώτου Φόβου των Κόκκινων. Λαμβάνοντας υπ’ όψη την απόχρωση των ρεπορτάζ και των επίσημων εγγράφων της εποχής, πόσο δύσκολο ήταν να βρεθούν αξιόπιστες πηγές για την ζωή της;
JJ: Η Parsons άφησε λίγα, όσον αφορά προσωπικά έγγραφα –ημερολόγια, επιστολές κλπ– γι’ αυτό έπρεπε να συνθέσω τη ζωή της από πηγές, όπως οι αναφορές απογραφής και τα άρθρα εφημερίδων. Ο κυρίαρχος Τύπος την κάλυπτε με εμμονή και πολλές εφημερίδες σε όλη τη χώρα κατέγραψαν τις ομιλίες της, περιέγραψαν την εμφάνισή της και κριτίκαραν την προσωπική της ζωή, καθώς και τις πολιτικές της απόψεις. Προβλέψιμα, οι δημοσιογράφοι την περιέγραψαν με εντυπωσιακούς όρους, όπως και οποιοδήποτε αντικείμενο της περιέργειάς τους. Αναλύουν την υφή των μαλλιών της και το σχήμα της μύτης της, καθώς και τα παπούτσια, τα κοσμήματα και τα καπέλα που φορούσε.
Στις εθνικές της περιοδείες, εκφωνούσε παραλλαγές της πρότυπης διάλεξής της, και οι δημοσιογράφοι κατέγραψαν αυτές τις ομιλίες με αρκετή ακρίβεια. Θα ήθελα να προσθέσω εδώ ότι ήταν πολυγραφότατη ως συγγραφέας και κατάφερα να διαβάσω πολλά από τα άρθρα που έγραψε όχι μόνο για τις δικές της αναρχικές εφημερίδες –Freedom (1890-1902) και Liberator (1906)– αλλά και για μια μεγάλη ποικιλία ριζοσπαστικών δημοσιευμάτων, από τα τέλη του 1870 μέχρι το θάνατό της το 1942.
Κρατούσε μεγάλη μυστικότητα για την προσωπική της ζωή. Ωστόσο, φημολογείται ότι είχε διαμάχες με γνωστούς ανθρώπους, όπως ο Debs και η Goldman, και οι εφημερίδες κάλυπταν και αυτές, επίσης. Λεπτομέρειες της ερωτικής ζωής της έγιναν πρωτοσέλιδα (όταν απέρριψε έναν εραστή και, τουλάχιστον σε μια περίπτωση, τον έστειλε στο δικαστήριο), όπως και η απόφασή της να κλειστεί ο γιος της σε άσυλο.
AD: Παρά το δέος που ενέπνευσε κατά καιρούς στη ζωή της, η Parsons είχε ήδη ξεχαστεί πριν από το θάνατό της και παρέμεινε ζωντανή στην μνήμη ως επί το πλείστον στη συνέχεια. Γιατί η Parsons χάθηκε σχεδόν στο χρόνο;
JJ: Στο Σικάγο τουλάχιστον, η Parsons σίγουρα δεν ξεχάστηκε ενώ ήταν ζωντανή. Συνέχισε να μιλάει στις εορταστικές εκδηλώσεις της πλατείας Haymarket, στις συγκεντρώσεις των απεργών και τις εορταστικές εκδηλώσεις της Πρωτομαγιάς, σχεδόν μέχρι τη στιγμή του θανάτου της. Έμεινε ως μια εικόνα ανάμεσα στους λευκούς εργάτες και μια νέα ηρωίδα της εργασίας μεταξύ της μικρής ομάδας κομμουνιστών της πόλης.
Ωστόσο, σύμφωνα με ορισμένες απόψεις, η Lucy ήταν θύμα της δικής της επιτυχίας. Αρχίζοντας στις αρχές του εικοστού αιώνα, έγινε ο φύλακας της αιώνιας φλόγας των μαρτύρων της Haymarket και αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής της γράφοντας και μιλώντας για το άδικο δικαστικό σύστημα που είχε ζητήσει τη ζωή του συζύγου της και των τριών σύντροφών του. Με τον τρόπο αυτό ενέταξε τη δική της προσωπικότητα και τις δικές της απόψεις στη μνήμη του.
AD: Ποια μαθήματα προσφέρουν η ζωή της Parsons και η δουλειά της, σήμερα στους σοσιαλιστές;
JJ: Όπως και οι σοσιαλιστές και αναρχικοί σύντροφοί της, η Lucy Parsons ήταν προφητική για μια σειρά θεμάτων που συνεχίζουν να μας ταλανίζουν σήμερα – το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, οι μικτές επιπτώσεις της τεχνολογίας στο χώρο εργασίας, η αδυναμία των δύο μεγάλων κομμάτων να αντιμετωπίσουν τις αδικίες και τις ανισότητες, οι αγώνες των απλών εργαζομένων, οι επίμονες επιθέσεις εναντίον των εργατικών συνδικάτων και την ιδέα της συλλογικής δράσης εν γένει, και η απειλή για την ελευθερία του λόγου και την ειρηνική συνεύρεση. Είχε ευρεία και βαθιά μόρφωση και σκέψη σε ιστορικά θέματα, καθώς και στην οικονομική και πολιτική θεωρία. Ήταν ένας θαρραλέος υπερασπιστής της ελευθερίας του λόγου.
Ταυτόχρονα, οι αναρχικοί του Σικάγο ασχολούνταν με ένα είδος αντι-κληρικού, ευρωπαϊκού τρόπου οργάνωσης εργασίας και πρόκλησης αναταραχής που μάλλον δεν ταίριαζε στο εργατικό δυναμικό εκείνης της πόλης τότε (και από τότε). Οι αναρχικοί δυσφήμιζαν το δικαίωμα ψήφου. Διακωμωδούσαν την εκκλησία και τα εθνικά θεσμικά όργανα κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των τριών κλάδων της αμερικανικής κυβέρνησης. Θεωρούσαν τη μεταρρύθμιση του συστήματος ως μια μορφή συνέργειας σε αυτό. Πίστευαν στην Πρώτη Τροπολογία, και έτσι προέτρεπαν σε ένα μαχητικό είδος εργατικής αυτοάμυνας, που προκάλεσε την υπεράσπιση της βίας κατά των επιχειρηματιών και της αστυνομίας. Δεν εκτιμούσαν τους τρόπους με τους οποίους οι φυλετικές, θρησκευτικές και εθνοτικές νομιμότητες μπορούσαν να διαιρέσουν τους εργαζόμενους, ούτε προέβλεψαν τους τρόπους με τους οποίους η καταναλωτική κουλτούρα θα μεταμόρφωνε τις ταξικές σχέσεις και όλη την αμερικανική κοινωνία.
Τέλος, η ίδια η καριέρα της Parsons αποτελεί μια έντονη υπενθύμιση, αφ’ ενός, της μοναδικής ιστορίας και των αγώνων των εργαζομένων αφρικανικής καταγωγής και, αφ’ ετέρου, των οικονομικών δυνάμεων που εξακολουθούν να επηρεάζουν τους εργαζόμενους ανεξάρτητα από τις δεξιότητες ή το υπόβαθρο τους. Για να παραφράσω τον αιδεσιμότατο Jesse Jackson, όταν τα φώτα του εργοστασίου σβήνουν, όλοι οι εργαζόμενοι – ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος– φαίνονται ίδιοι. Σήμερα, η αμερικανική φυλετική πολιτική χρησιμεύει ως επίμονο, ανένδοτο φραγμό στη μορφή της ταξικής ενότητας που απαιτείται για να αμφισβητήσει το σημερινό ρατσιστικό, αυταρχικό καθεστώς στην Ουάσινγκτον.
Πηγή: https://anarchistnews.org/content/enigmatic-anarchist
Μετάφραση – Απόδοση Π.
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 179, Φεβρουάριος 2018
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
