ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΕΞΑΠΑΤΗΣΗΣ
Πολλά έχουν ειπωθεί και ακόμα περισσότερα έχουν γραφτεί εδώ και πολλά χρόνια για έννοιες, όπως είναι το κράτος, η εξουσία, η εκμετάλλευση, η καταπίεση και για τον τρόπο που αυτές έχουν επιβληθεί πάνω στις ανθρώπινες κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένης και της κοινωνίας των ζώων, αλλά και της φύσης γενικότερα, επηρεάζοντας αρνητικά το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού της γης.
Από τα αρχαία χρόνια και από τότε που γνωρίζουμε την ιστορία μέσω γραπτών και προφορικών αναφορών (στην οποία ιστορία οι εξουσιαστές προώθησαν τεχνηέντως τις αναφορές που έχουν να κάνουν μόνο στα γεγονότα, με τις κοινωνίες που σχετίζονται με εξουσιαστικές δομές και που οι ίδιοι ονομάζουν πολιτισμό, ενώ σκόπιμα κοινωνίες που ανέπτυξαν αλληλεγγύη μεταξύ των μελών τους και μη εξουσιαστικές δομές χαρακτηρίζονται με τον απαξιωτικό όρο πρωτόγονες) ομάδες ανθρώπων προσπαθούσαν να καθυποτάξουν και να εκμεταλλευτούν όσα περισσότερα κομμάτια πληθυσμού επέτρεπαν οι συνθήκες και οι ανάλογες κατά την εποχή περιστάσεις, ώστε να συγκεντρώσουν πλούτο και εξουσία.
Τότε είναι που οι εξουσιαστές χωρίζουν τους λαούς σε εθνότητες, μέσω γεωγραφικών και θρησκευτικών διαφορών που οι ίδιοι εφηύραν. Αυτό το έκαναν για να μοιράσουν τα πλούτη και την κυριαρχία τους και για να διατηρούν μια όσο το δυνατόν καλύτερη συνοχή στον πληθυσμό που ήλεγχαν, έτσι ώστε να ασκούν την κυριαρχία τους στο εσωτερικό με τις λιγότερες αντιδράσεις και να μπορούν να προετοιμάζουν τις μάχες με κοντινότερες ανταγωνιστικές εξουσιαστικές ομάδες που εποφθαλμιούσαν η μια τον πλούτο της άλλης. Οι συνεχείς σφαγές μεταξύ λαών αποτελεί συχνό φαινόμενο στη διάρκεια της ιστορίας με σκοπό την αρπαγή του πλούτου κοντινών γεωγραφικά κρατιδίων που φυσικά εκμεταλλευόταν ο εκάστοτε βασιλιάς.
Κατά το πέρασμα των χρόνων, η εξουσία και οι τρόποι άσκησής της «αναπτύχθηκαν» και περνώντας από τις μοναρχίες, τις βασιλείες και τις δημοκρατίες των αρχαίων χρόνων, περάσαμε στις φεουδαρχίες και στην συνέχεια στις αστικές κοινοβουλευτικές δημοκρατίες καταλήγοντας στο εξουσιαστικό σύστημα που έχει καθιερωθεί στις μέρες μας ως κυρίαρχο μοντέλο εξουσίας. Όλες αυτές τις μεταβολές στο σύστημα κυριαρχίας και εκμετάλλευσης, οι εξουσιαστές τις ονομάζουν εξέλιξη, πρόοδο και πολιτισμό.
Όλοι γνωρίζουμε, βέβαια, ότι οι αλλαγές που διαμορφωθήκαν όλα αυτά τα χρονιά έγιναν για να αποπροσανατολίσουν και να εξευμενίσουν την δυσαρέσκεια του κόσμου από την στυγνή εκμετάλλευση. Δεν ήταν τίποτα άλλο από μια μάσκα που φόρεσαν για να καλύψουν το σάπιο και απεχθές πρόσωπο της εξουσίας, ώστε να γίνει αρεστή στους υπηκόους της. Όμως, παρ’ όλους τους καλλωπισμούς της, δεν μπόρεσε να αποφύγει τις αντιδράσεις από μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας που αρνούνται να υποταχθούν.
Το ερώτημα που τίθεται, λοιπόν, σε όλους όσους ονειρεύονται έναν άλλο κόσμο ελεύθερο και ανεξούσιο, είναι πώς καταφέρνει η κυριαρχία εδώ και δεκάδες χρόνια να διατηρεί τα προνόμια και την σωστή λειτουργία τον μηχανισμών της σε βάρος ολόκληρου του πλανήτη, παρ’ ότι η αντίσταση της κοινωνίας έχει φέρει πολλές φόρες σε δύσκολη θέση όλο το εξουσιαστικό πλέγμα;
Για να εκτονώσουν, την πίεση από την δυσαρέσκεια της κοινωνίας με τον τρόπο που αυτή εκφράζεται κάθε φορά και για να διατηρήσουν ακλόνητο το σύστημα εκμετάλλευσης, οι εξουσιαστές έχουν εφεύρει και προωθήσει μεθόδους, οι οποίες δίνουν την εντύπωση ότι οι καταπιεσμένοι κερδίζουν προνόμια και καλυτερεύουν τις συνθήκες ζωής τους, αλλά ουσιαστικά δεν αλλάζουν τίποτα στην γεμάτη πλήξη, εξάρτηση και ανασφάλεια ζωή. Το βέβαιο είναι ότι οι κυρίαρχοι κρατάνε την κάνουλα με τις λεγόμενες κοινωνικές παροχές και την ανοίγουν ή την κλείνουν, σύμφωνα με τα συμφέροντα τους και με το τι επιδιώκουν κάθε φορά να κερδίσουν ή το τι κινδυνεύουν να χάσουν.
Η πολιτική, άλλωστε, είναι η τέχνη της εξαπάτησης και η εξουσία έχει μάθει να αναδιπλώνεται και να αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις περιστάσεις. Δεν έχει, λοιπόν, ενδοιασμούς ώστε να μεταμορφωθεί σε δημοκρατία σε σοσιαλισμό ή σε δικτατορία με την εκμετάλλευση να παραμένει ίδια. Αυτός είναι άλλωστε και ο ρόλος των πολιτικών προσώπων και η συχνή ανακύκλωση και αντικατάστασή τους σύμφωνα με τα συμφέροντα των κυρίαρχων.
Η εμπειρία των κοινωνικών αγώνων μάς έχει δείξει πως κατά την διάρκεια εντόνων στιγμών κοινωνικού ανταγωνισμού και σύγκρουσης καταπιεσμένων και καταπιεστών, και όταν η εξουσία δεν κατάφερνε να καταστείλει την κοινωνική οργή, τότε, με μαεστρία πάντα κατάφερνε, διατηρώντας συγχρόνως την εξουσία της, να αλλάξει τις κοινωνικές συνθήκες, δίνοντας την λαθεμένη εντύπωση στους καταπιεσμένους ότι τα βάσανα τους τελείωσαν και πως οι ίδιοι, τώρα πλέον, ελέγχουν τις ζωές τους. Η συνέχεια, βέβαια, όλων αυτών των «αλλαγών» έχει αναδείξει την εξουσία πιο δυνατή από πριν, με την εκμετάλλευση να συνεχίζεται με ποιο ευνοϊκές συνθήκες για τους κυριάρχους και όχι για τον κόσμο.
Τα παραδείγματα είναι πολλά: τίποτα δεν άλλαξε με το τέλος της Γαλλικής επανάστασης, με τους εξουσιαστές να ονομάζουν αστική δημοκρατία το πέρασμα από τη μια μορφή εκμετάλλευσης, που ήταν ο βασιλιάς και η αυλή του, στην άλλη μορφή εκμετάλλευσης που ήταν οι αστοί. Το ίδιο έγινε και με την ρωσική επανάσταση, την οποία εκμεταλλεύτηκε μια μικρή μειοψηφία για να μετατρέψει την μορφή τυραννίας του τσάρου σε χειρότερη μορφή τυραννίας, αυτήν του κόμματος των μπολσεβίκων. Έτσι έγινε και με τους εξουσιαστές της δύσης, που μετέτρεψαν το παρωχημένο και ξεπερασμένο για τα συμφέροντα τους φεουδαρχικό σύστημα, (το οποίο με την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης μπήκε στο εξουσιαστικό χρονοντούλαπο της ιστορίας), σε καπιταλιστικό.
Μελετώντας την ιστορία και τα γεγονότα της κάθε εποχής, βλέπει κάποιος με ευκολία τον τρόπο που η κυριαρχία ελίσσεται και προσαρμόζεται ανάλογα με τις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν, με σκοπό όχι βέβαια την βελτίωση των συνθηκών σκλαβιάς προς τους υπηκόους, —θα ήμασταν αφελείς να πιστεύαμε κάτι τέτοιο—, αλλά για την όσο το δυνατό καλύτερη λειτουργία του εκμεταλλευτικού συστήματος και της γενικότερης υποδούλωσης της ανθρώπινης ζωής, με τις όσο το δυνατό λιγότερες αντιδράσεις από την πλευρά των καταπιεσμένων.
Σημαντικό ρόλο, προς αυτήν την κατεύθυνση, παίζει η πεποίθηση που έχει έντεχνα καλλιεργηθεί από τούς εξουσιαστές οι οποίοι με τα φερέφωνά τους τονίζουν συνεχώς πως το υπάρχον σύστημα είναι το καλύτερο δυνατό σύστημα για την κοινωνία, επειδή δίνει την δυνατότητα στον καθένα από μας να ανέλθει στα υψηλότερα εξουσιαστικά και οικονομικά στρώματα με σκληρή δουλειά (την οποία εκμεταλλεύονται οι κυρίαρχοι προς δικό τους όφελος), αφήνοντας έτσι μονάχα τις ελπίδες για καλύτερη ζωή, που φυσικά ποτέ δεν θα έρθει, στους υπηκόους καθώς και την βοήθεια της τύχης.
Έτσι, ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας αναλώνεται στην εξυπηρέτηση αυτού του σκοπού δίνοντας όλες του τις δυνάμεις σε φρούδες ελπίδες για την καλυτέρευση της ζωής του. Το οξύμωρο είναι πως το ίδιο το κράτος, το οποίο κατηγορεί την αναρχική πρακτική και θεώρηση σαν μια ουτοπική κοινωνική κατάσταση που αδυνατεί να σταθεί στα πόδια της, ενώ είναι αυτό που έχει προωθήσει την ουτοπία και το φαντασιακό για το κυνήγι της ευτυχίας. Μια ευτυχία την οποία οι εξουσιαστές προσπαθούν να μας πείσουν πως έρχεται μαζί με την απόκτηση του χρήματος.
Κάποια τμήματα της κοινωνίας, είναι βέβαιο ότι έχουν εγκλωβιστεί μέσα σε αυτό το ουτοπικό εξουσιαστικό παραμύθι. Το ευχάριστο για μας τους αναρχικούς είναι ότι η κοινωνία απαγκιστρώνετε όλο και περισσότερο από τέτοιες καταστάσεις που το μόνο που εξυπηρετούν είναι την άπληστη για κέρδος και δύναμη εξουσία.
Χαρακτηριστικό, επίσης, παράδειγμα αποτελεί και το γεγονός ότι σε πολλά δυτικά κράτη, και ενώ υπήρχε ο λεγόμενος κομμουνιστικός κίνδυνος, οι εξουσιαστές έδωσαν παροχές στους εργαζομένους και προνόμια που θα ζήλευαν ακόμα και οι εργαζόμενοι στης χώρες του υποτιθέμενου σοσιαλιστικού μπλοκ.
Επίσης, η παροχή ψήφου στους πολίτες και του δικαιώματος συμμετοχής στην πολιτική τμημάτων της κοινωνίας, αποτελεί άλλο ένα χαρακτηριστικό μέσο αναδίπλωσης της εξουσίας και του εκσυγχρονισμού της σε δήθεν δημοκρατικές καινοτομίες, τις οποίες οι εξουσιαστές παρουσιάζουν σαν κατάκτηση του λαού. Βέβαια, οι εξουσιαστές έχουν τους ανάλογους μηχανισμούς, ώστε να ελέγχουν και να προωθούν εκείνους τους πολιτικούς που ανάλογα τις συγκυρίες εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι οι παροχές και τα υποτιθέμενα προνόμια που δίνει η κάθε μορφής εξουσία στην κοινωνία εξυπηρετούν κάποιες συγκεκριμένες καταστάσεις και βοηθούν τους εξουσιαστές στην ομαλή λειτουργία του συστήματος εκμετάλλευσης. Οι εξουσιαστές δεν νοιάζονται για τις ζωές μας και για την ευτυχία μας, αυτό το έχουμε καταλάβει σχεδόν όλοι. Το θέμα είναι να μπορούμε να συνειδητοποιούμε έγκαιρα τους ελιγμούς του κράτους και προς ποια κατεύθυνση οδηγεί τα πράγματα, έτσι ώστε κατορθώνει να αναγεννιέται μέσα από τις στάχτες του, στις οποίες σε αρκετές περιπτώσεις, τα αγωνιζόμενα κοινωνικά κομμάτια το έριξαν.
Το θέμα, φυσικά, δεν εξαντλείται με την παραπάνω σύντομη αναφορά και ειδικά τώρα που πλησιάζουν οι εκλογές και οι εξουσιαστικοί μηχανισμοί πετάνε το «χαρτί» της δήθεν ανανέωσης των πολιτικών προσώπων, στην διαβόητη αυτοδιοίκηση, με νέα και άμεμπτα στελέχη που θα βοηθήσουν προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης του πολιτικού συστήματος, το οποίο συναντάει την απαξίωση από σημαντικά κομμάτια της κοινωνίας
Η ανιδιοτελής κοινωνική αναρχική δράση, όμως, εμπλουτίζεται συνεχώς μέσα από αγώνες και η δυναμική του αγανακτισμένου κόσμου ενάντια σε εξουσιαστικές – εκμεταλλευτικές καταστάσεις είναι άνεμος που τρίζει και τα ποιο γέρα εξουσιαστικά οικοδομήματα. Μέχρι πότε η εξουσία θα καταφέρνει να εξωραΐζεται και να αναδιπλώνεται είναι κάτι που ο χρόνος θα δείξει. Αυτό που σαν αναρχικοί επιθυμούμε και προσπαθούμε, είναι ο κοινωνικός άνεμος να γκρεμίσει το συντομότερο δυνατό κάθε εξουσιαστικό «κάστρο» ώστε ο αέρας της ελευθερίας και της αλληλεγγύης να κατακλύσει τις ανθρώπινες καρδιές.
Μ.Τ.
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 98, Οκτώβριος 2010
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
