ΛΑΜΠΡΗ!!! η σημερινή ΚΥΡΙΑΚΗ. «…φιληθῆτε γλυκὰ χείλη μὲ χείλη, πέστε· Χριστὸς ἀνέστη, ἐχθροὶ καὶ φίλοι»! Από την Χαρούλα Κοτσάνη
Το πόσο άρεσαν τα κουκιά στον Παπά ούτε που το φαντάζεστε! Μόλις έμπαινε η Σαρακοστή έβαζε σ΄ ένα φλασκί 40 ακριβώς κουκιά μετρημένα πολλές φορές για σιγουριά και κάθε μέρα έπαιρνε κι έτρωγε ένα έτσι ωμό για να υπολογίσει αλάνθαστα και την ημέρα της Λαμπρής γιατί συνεχώς μπερδευόταν με το γέμισμα ή το «χάσιμο» του φεγγαριού όπως τον είχε δασκαλέψει ο Δεσπότης!
Η Παπαδιά σαν πήρε είδηση πως ο Παπάς έπαιρνε κάθε πρωί από ένα κουκί κι απέ πήγαινε στην εκκλησιά, σκέφτηκε να τον ευχαριστήσει και πρόσθετε στα κρυφά κουκιά στην φλάσκα. (Η αγάπη με τον έρωτα θέλουν εκπλήξεις ακόμα και στα κρυφά για να κρατηθούν! αλλιώς, πάνε – πέταξαν και τα δύο)! Κάποιο βράδυ εκεί πάνω στην κουβέντα μπροστά στο τζάκι τον ρώτησε η κυρά Παπαδιά «πότε θάχουμε εφέτι Παπά μου Πάσχα»; κι εκείνος ανυποψίαστος απ΄ τις μεταμορφώσεις της αγάπης… απαντά:
«κατά που βλέπω τον καιρό κι ομολογεί κι η φλάσκα ούτε εφέτος θάχουμε Λαμπρή, ούτε του χρόνου Πάσχα»!
Γρήγορα, ευτυχώς για όλο το χωριό, λύθηκε η παρεξήγηση κι όλα μπήκαν στην σωστή χρονολογική και εορταστική σειρά! Κι έτσι όλα έγιναν και φέτος όπως γίνονται κάθε χρόνο ανελλιπώς με την πρέπουσα τάξη και θρησκευτική ευλάβεια!
Μόνο που όπως άλλωστε συμβαίνει σε κάθε γιορτή υπάρχουν και οι χαμένοι, τι χαμένοι δηλαδή εδώ μιλάμε για φυλετικό ξεκλήρισμα, εφόσον κοπάδια ολόκληρα αμνοεριφίων (όπως τα λένε στα χασάπικα της αγοράς) σφαγιάζονται στον βωμό της χαράς της «Ανάστασης» για να φορτώσουμε το πασχαλινό τραπέζι…
Ακολουθούμε την παράδοση όσο πιο πιστά μπορούμε με θυσίες σαν τους Εβραίους που θυσίαζαν αρνάκια για να ευχαριστήσουν τον θεό τους, (τώρα πώς είχαν καταλάβει πως αυτός ο θεός είχε ιδιαίτερη προτίμηση στα αρνάκια… παραμένει ανεξιχνίαστο)! ενώ παράλληλα με το αίμα σημάδευαν τις πόρτες των σπιτιών για να μην τους πειράξουν οι Άγγελοι που θα κατέβαιναν να τιμωρήσουν τους Αιγύπτιους, εκείνους που τόσα χρόνια τους είχαν σκλάβους στα μέρη τους και βρέθηκε κάποτε ένας «Μωυσής» να τους περάσει απέναντι στην ΕΛΕΥΘΕΡΊΑ: μια στενή λωρίδα θάλασσας ή στεριάς χωρίζει την σκλαβιά από την Λευτεριά! Μπορείς να την περάσεις; Λευτερώθηκες! δεν μπορείς; Μείνε εκεί που είσαι σκάβε και «τσιμουδιά»!… Όμως σε εκείνη την περίσταση μιλάμε για τον Μωυσή τον πραγματικό, τον «ορίτζιναλ» όχι τα ξεθωριασμένα αντίγραφα, τους «μαϊμού – ιμιτασιόν» που ξεπετάγονται σε διάφορους τόπους και χρόνους εμφανιζόμενοι ως «Μωυσήδες – λυτρωτές» για τα πανηγύρια καταλήγοντας σε γελωτοποιούς της ιστορίας, τα παραδείγματα αφθονούν ας μην τα λέμε σήμερα τέτοια ΛΑΜΠΡΗ ημέρα!
Εμείς βέβαια ως εξελισσόμενα όντα δεν θυσιάζουμε μόνο το αθώο αρνάκι αλλά το σουβλίζουμε κιόλας κι αν βρούμε και δεύτερη σούβλα (που συνήθως βρίσκουμε) χτυπάμε κι ένα κοκορέτσι… έτσι για το έθιμο!
Τόσο λοιπόν στην εβραϊκή όσο και στη χριστιανική παράδοση το σφάξιμο του αρνιού είναι μια θυσία κατά πρώτον προσφορά στον Θεό, κατά δεύτερο προσφορά στους γιδοβοσκούς που κελαηδούν με τις φλογέρες στους λόγγους και στα βουνά και κατά τρίτον προσφορά στις δικές μας διατροφικές και διασκεδαστικές ανάγκες! Κι εκεί που δεν φτάνουν τα καημένα τα αρνάκια, σειρά παίρνουν τα κατσικάκια και σαν τελειώσουν και τούτα βάζουμε στόχο τους αποδιοπομπαίους τράγους!
Η φράση “αποδιοπομπαίος τράγος”, (προσέχω κάθε φορά να την γράφω σωστά), προέρχεται από την Παλαιά Διαθήκη και αναφέρεται στο έθιμο του εξιλαστήριου θύματος, το οποίο τηρούσαν οι Ισραηλίτες της εποχής. Επέλεγαν ένα αρσενικό αυτή την φορά ζώο, τον τράγο! τον θυσίαζαν στον βωμό (γνωρίζοντας από την αρχή ότι ήταν αθώος) κι εναπόθεταν σε αυτόν όλες τις αμαρτίες και τις κακοτυχίες της φυλής. Έτσι απαλλάσσονταν συμβολικά από ό,τι κακό κουβαλούσαν στη ζωή τους.
Για μας ο τράγος, «αποδιοπομπαίος» ή μη, συνδέεται και με την λέξη τραγωδία που σημαίνει ᾠδὴ τῶν τράγων! Η πιο διαδεδομένη σήμερα αντίληψη είναι ότι η λαϊκή, θρησκευτική τελετή στο πλαίσιο της οποίας φύτρωσε ο σπόρος της τραγωδίας περιλάμβανε ΘΥΣΙΑ ΤΡΑΓΟΥ, συνοδευόμενη από τραγούδι πιστών του Διονύσου, οι οποίοι ήταν μεταμορφωμένοι σε τράγους, έφεραν δηλαδή κοστούμια και προσωπεία, που τους επέτρεπαν να «μεταμορφωθούν» στους πιστούς ακολούθους του θεού.
Ένας θεός θα κρύβεται πάντοτε πίσω από τα έθιμα των ανθρώπων όπου γης… Ούτως ή άλλως εμείς έχουμε σκεφτεί προ πολλού το κόλπο! Βρίσκουμε έναν «θεό» ή έναν «μη θεό» (φταίει δεν φταίει) και του φορτώνουμε όχι μόνο τις αμαρτίες μας αλλά κι όλες τις ευθύνες μας!
Από σήμερα όμως και για 40 μέρες (γεμίστε για σιγουριά και καμιά φλάσκα με ό,τι σας αρέσει, μην λαθέψετε) ο χαιρετισμός θα λέει: «ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ» με ελεύθερη για τον καθένα ερμηνεία, η ανταπάντηση θα είναι βεβαιωτική! ΑΛΗΘΩΣ! Το ελπιδοφόρο είναι πως η 21 Μαΐου εφέτος στο τσακ συμπεριλαμβάνεται σε αυτό το «Αναστάσιμο» 40/μερο!!! (κι εδώ δεν χωρούν πολλές ερμηνείες ούτε παρερμηνείες…)
Χαρούλα Κοτσάνη
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
