Μάνος Λοΐζος & Παύλος Φύσσας – «Ο Μέρμηγκας»
Του Γιάννη Μπάκου
31 χρόνια και μια μέρα μακριά…
Στις 17 Σεπτεμβρίου 1982 φεύγει από τη ζωή χτυπημένος από την επάρατη νόσο ο Μάνος Λοΐζος, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες.
Μια μέρα και 31 χρόνια μετά, στις 18 Σεπτεμβρίου 2013 δολοφονείται από τον Γιώργο Ρουπακιά, μέλος της Χρυσής Αυγής, ο Παύλος Φύσσας, μουσικός με έντονη αντιφασιστική δράση.
Ο Μάνος Λοΐζος κατά τη διάρκεια της δικτατορίας μπήκε πολλές φορές στο στόχαστρο των αρχών για τις αριστερές πολιτικές του πεποιθήσεις, καθώς ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, αγωνιζόμενος για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης. Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 συνελήφθη και πέρασε 10 μέρες στα κρατητήρια στης Ασφάλειας. Στην μεταπολίτευση συμμετείχε στις μεγάλες λαϊκές συναυλίες της εποχής και στο τέλος του 1974 κυκλοφορεί το δίσκο «Τα Τραγούδια του Δρόμου», με όλα εκείνα τα τραγούδια του που είτε είχαν απαγορευτεί τα προηγούμενα χρόνια, είτε δεν τους είχε επιτραπεί η ηχογράφηση από τη λογοκρισία της επταετίας. Υπήρξε ένας από τους βασικούς εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού της σύγχρονης ιστορίας του τόπου μας, με τα τραγούδια του λιτά και έντεχνα, να συνδέονται άμεσα με τις λαϊκές μάζες.
Ο Παύλος Φύσσας ήταν γνωστός με το καλλιτεχνικό όνομα Killah P. Μέσω της μουσικής του μιλούσε για την στάση που ακολουθούσε στην ζωή του, για πρόσφυγες, μετανάστες, για τη βία του κατεστημένου, για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και του Κάρλο Τζουλιάνι, διαδηλωτή στη Γένοβα το 2001. Δεν ανήκε σε καμία παράταξη, αλλά είχε αναπτύξει έντονη αντιφασιστική δράση. Σήμερα ο Παύλος θεωρείται πλέον σύμβολο κατά του φασισμού εντός και εκτός Ελλάδας.
Η δολοφονία του Killah P, έλαβε χώρα το βράδυ της Τρίτης 18 Σεπτεμβρίου 2013 στο Κερατσίνι, όταν ο 34χρονος Φύσσας έπεσε νεκρός από το μαχαίρι του Γιώργου Ρουπακιά, ο οποίος όπως αποδείχθηκε από την προανακριτική εξέταση, ήταν εν ενεργεία μέλος της Χρυσής Αυγής. Η δολοφονία εξ αρχής αποδόθηκε σε πολιτικά κίνητρα, ανοίγοντας τον ασκό του Αιόλου για διώξεις εναντίον ακόμη και ηγετικών στελεχών της Χ.Α. ενώ από την εισαγγελική έρευνα δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία για την δράση της οργάνωσης και τη συσχέτιση της με ναζιστικά ιδεώδη από τον καιρό της σύστασης της, που χρονολογείται στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Και οι δύο μουσικοί έχουν μείνει στις μνήμες όλων μας αρχικά ως δύο καλλιτέχνες με αντιφασιστική δράση, που τραγούδησαν για τα ιδανικά της ελευθερίας. Το έργο του καθενός αποτελεί πολιτιστική κληρονομιά με τον Φύσσα να θυσιάζεται στον βωμό των πεποιθήσεων του σε λιγότερο σκοτεινά χρόνια από αυτά που έδρασε ο Λοΐζος, γεγονός που φέρνει στην επιφάνεια πολλά ερωτηματικά σχετικά με την ύπαρξη παρακράτους και σύνδεσης του με το φασιστικό μόρφωμα της Χ.Α., ξυπνώντας μνήμες περασμένων δεκαετιών.
Ο Φύσσας με τα τραγούδια του μίλησε ανοιχτά για την δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και του Κάρλο Τζουλιάνι, για την ανάγκη μιας πιο επαναστατικής δράσης απέναντι στο σύστημα, για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών, καθώς και για την υπνωτισμένη κοινωνία που παρακολουθεί ανενεργά τις εξελίξεις.
Από την άλλη πλευρά ο Λοΐζος με την λογοκρισία της ασφάλειας να παραμονεύει, δεν είχε την δυνατότητα να εκφραστεί ελεύθερα για ένα μεγάλο κομμάτι της καριέρας του. Έτσι και σε μια προσπάθεια να αποτυπώσει το παιχνίδι εξουσίας και υποταγής, ο Μάνος Λοΐζος μας χαρίζει σαν αφήγηση παιδικού παραμυθιού τον «Μέρμηγκα», που γράφτηκε το 1972, αλλά κυκλοφόρησε μετά την πτώση της χούντας των συνταγματαρχών το 1974, αποτελώντας ως σήμερα ίσως το πιο χαρακτηριστικό Αντιφασιστικό τραγούδι της σύγχρονης ελληνικής μουσικής.
Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον “Δρόμο”, τo Σάββατο 16.9.2017
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
