Μιλούν για ιστορική συμφωνία, παρά το «τσεκούρι» που επέβαλε ο Βορράς
John Thys, Pool Photo via AP
Παρά τις έντονες διαφωνίες και τις αλλεπάλληλες υποχωρήσεις και παλινωδίες, οι ηγέτες των κρατών μελών και από τα δύο στρατόπεδα, που συγκρούστηκαν στις Βρυξέλλες για να φτάσουν να καταλήξουν μετά από τέσσερις μέρες σε έναν συμβιβασμό κατώτερο των περιστάσεων τα ξημερώματα, έκαναν λόγο για ιστορική συμφωνία.
Πρόκειται για ένα σχέδιο συνολικού ύψους 1.074 δισ. ευρώ (154 δισεκατομμύρια ανά έτος για την περίοδο 2021-2027), από τα οποία τα 750 δισ. αποτελούν το κεφάλαιο του Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για στηριχθεί η ευρωπαϊκή οικονομία εν μέσω ύφεσης. Ωστόσο, η τελευταία συμβιβαστική πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που εγκρίθηκε προβλέπει μόλις 390 δισ. για επιχορηγήσεις αντί των αρχικών 500 και 360 για δάνεια, που θα αποπληρωθούν από τις χώρες που θα τους χορηγηθούν.
Στα συμπεράσματα σημειώνεται ότι το 70% των επιχορηγήσεων του θα δεσμευθούν για το 2021 και το 2022, ενώ το υπόλοιπο 30% θα πρέπει να έχει δεσμευθεί πλήρως έως το τέλος του 2023, με τις πληρωμές να γίνονται έως το τέλος του 2026. Η προχρηματοδότηση για το Ταμείο θα καταβληθεί το 2021 και θα ανέρχεται στο 10%.
Την ικανοποίησή τους για τη συμφωνία εξέφρασαν τόσο ο Σαρλ Μισέλ, που παραδέχτηκε ότι «κάποιες στιγμές ήταν πολύ δύσκολες για όλους τους Ευρωπαίους», ο Εμανουέλ Μακρόν, που είδε «ένα σημαντικό βήμα», και η Άνγκελα Μέρκελ, που υποστηρίζει ότι έτσι η Ε.Ε. δείχνει πως μπορεί να δράσει από κοινού όσο και οι ηγέτες των δύο χωρών, που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία, με τον Ισπανό Πέδρο Σάντσεθ να μιλάει για ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ και τον Ιταλό Τζουζέπε Κόντε για ένα σχέδιο επανεκκίνησης, που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κρίσης αποτελεσματικά.
Το ίδιο και ο πρωτεργάτης του «μπλοκαρίσματος», Μαρκ Ρούτε, που ισχυρίστηκε πως παραμένουν ισχυρές οι σχέσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, καθώς αντέχουν τις «γροθιές», αφού είχε προηγηθεί η απειλή του βέτο από τη Βουδαπέστη και οι σφοδρές αντιδράσεις Χάγης και Βιένης για ένα σχέδιο υπερβολικά γενναιόδωρο για τα γούστα τους.
Σημειώνεται ότι η έκδοση κοινού χρέους βασίζεται στη γαλλογερμανική πρόταση, που προκάλεσε την λυσσώδη αντίσταση Ολλανδίας, Αυστρίας, Δανίας και Σουηδίας, στις οποίες προστέθηκε στην συνέχεια η Φινλανδία. Όμως, όπως επεσήμανε ο Ολλανδός πρωθυπουργός η κοινή δανειοδότηση είναι προσωρινή και δεν αποτελεί απαρχή της «Ενωσης των μεταφορών», εννοώντας την διαρκή μεταφορά του πλούτου του ευρωπαϊκού Βορρά προς τον Νότο.
Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι
Σε αυτό το πλαίσιο ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναγκάστηκε να δώσει κίνητρα στους «5» για να βγει λευκός καπνός. Κυρίως αναθεωρώντας προς τα κάτω το πακέτο των 500 δισεκατομμυρίων σε επιχορηγήσεις, όπως ήταν η αρχική γαλλογερμανική πρόταση. Αλλά επίσης αυξάνοντας τις επιστροφές προς τις χώρες αυτές , που θεωρούν ότι η συνεισφορά τους στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό είναι δυσανάλογα μεγάλη. Οι επιστροφές της Γερμανίας παρέμειναν σταθερές.
Μάλιστα, ο Μισέλ έκανε εκπτώσεις στην αρχική πρόταση για αναστολή της εκταμίευσης των χρημάτων, όταν υπάρχουν φόβοι ότι δεν γίνονται ως αντάλλαγμα οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις από τα κράτη μέλη που λαμβάνουν χρήματα. Τότε οποιοσδήποτε ηγέτης της Ε.Ε. μπορεί να σταματήσει την εκταμίευση και να το ζήτημα θα παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για να εξεταστεί.
Οι χώρες μέλη θα πρέπει πλέον να ετοιμάσουν τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, όπου θα παρουσιάζεται η επενδυτική και μεταρρυθμιστική ατζέντα τους για την περίοδο 2021-23, ενώ προβλέπεται η αναθεώρησή τους το 2022 και η αναγκαία προσαρμογή τους, λαμβάνοντας υπόψη την τελική κατανομή των πόρων για το 2023.
Τα εθνικά προγράμματα ανασυγκρότησης θα αξιολογούνται από την Κομισιόν εντός διμήνου από την υποβολή τους και στην συνέχεια θα επικυρώνονται με ενισχυμένη πλειοψηφία των «27».
Στην τελική συμφωνία περιλαμβάνονται επίσης δώρα για τους φειδωλούς και τους άλλους εταίρους. Την Ολλανδία ο Μισέλ επιβραβεύει με αύξηση του ποσοστού που διακρατούν από τα έσοδα των τελωνείων τα κράτη-μέλη 25%. Επιπλέον 1 δισεκατομμύριο ευρώ για την Τσεχία, 500 εκατομμύρια ευρώ για τη Γερμανία, 300 εκατομμύρια ευρώ για τη Σλοβενία, 200 εκατομμύρια ευρώ για το Βέλγιο και 100 εκατομμύρια ευρώ για την Κύπρο. Οι βόρειες, αραιοκατοικημένες περιοχές της Φινλανδίας θα λάβουν επιπλέον 100 εκατομμύρια ευρώ.
Το 30% των συνολικών δαπανών του ΠΔΠ όσο και του Ταμείου Επόμενης Γενιάς Ε.Ε. θα αφορά προγράμματα, που συνδέονται με το κλίμα και πρέπει να εντάσσονται στον ευρωπαϊκό στόχο για κλιματική ουδετερότητα το 2050, τους στόχους για το 2030 και τη Συμφωνία του Παρισιού, αλλά επί της ουσίας μεγάλοι χαμένοι είναι οι πράσινοι στόχοι για το περιβάλλον.
Ο Μισέλ υποστήριξε πως «για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία, ο προϋπολογισμός συνδέεται με κλιματικούς στόχους», ωστόσο άλλαξε αρκετά η διατύπωση τους αρχικής του πρότασης με αποτέλεσμα να μειώνεται κατά 20 δισ. από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάδοσης για τις πράσινες επενδύσεις και την απεξάρτηση από το κάρβουνο.
Στο μέτωπο της Υγείας «κόβονται» 100 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα rescUE για αποθήκευση ιατρικού εξοπλισμού και εκτάκτων υλικών που μπορεί χρειαστούν σε περιπτώσεις, όπως αυτής της πανδημίας., ενώ «τσεκούρι» πέφτει και στο πρόγραμμα EU4Health.
Κράτος δικαίου
Αναφορικά με την υπονόμευση ευρωπαϊκών δημοκρατικών αξιών θα εισαχθεί ένα «καθεστώς αιρεσιμότητας». Η Ουγγαρία και η Πολωνία, οι κυβερνήσεις των οποίων είναι υπόλογες απέναντι στις Βρυξέλλες για παραβιάσεις της ελευθερίας του Τύπου και του κράτους δικαίου κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να… καλλωπίσουν αυτήν την ρύθμιση.
Η τελική ρύθμιση προβλέπει πως κάθε μέτρο αναστολής της χορήγησης ή ενδεχόμενης μείωσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων λόγω παραβιάσεων του κράτους δικαίου που θα προτείνεται από την Κομισιόν, θα πρέπει να εγκριθεί από μια ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών μελών της Ε.Ε. (55% των χωρών και 65% του πληθυσμού).
Η Βουδαπέστη και η Βαρσοβία τελούν και οι δύο υπό τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 7 της Συνθήκης της Ε.Ε., η οποία δίνει μέχρι σήμερα τη δυνατότητα στην Ένωση να επιβάλει κυρώσεις σε ένα κράτος μέλος, το οποίο δεν θα σέβεται τις ιδρυτικές της αξίες. Ωστόσο η απόφαση λαμβάνεται με ομοφωνία, γεγονός που εξουδετερώνει το πεδίο εφαρμογής της.
Ο Βίκτορ Όρμπαν είχε ζητήσει «να δοθεί τέλος στην ταπείνωση» του άρθρου 7. «Η Ουγγαρία δήλωσε έτοιμη να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 ώστε να μπορέσει να ληφθεί απόφαση στο Συμβούλιο», δήλωσε ο Στέφεν Ζάιμπερτ. «Η γερμανική προεδρία του (Ευρωπαϊκού) Συμβουλίου δέχθηκε να φροντίσει η διαδικασία αυτή να προχωρήσει, εντός των ορίων των δυνατοτήτων της», πρόσθεσε.
Τα συμπεράσματα της συνόδου
210720-euco-final-conclusions-el
ΠΗΓΗ: efsyn.gr
Ετικέτες
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
