Μιχάλης Δαρδανελιώτης*: Πώς πολεμά τον καρκίνο με θεραπευτική κάνναβη
Συνέντευξη στη Γεωργία Λινάρδου
eretikos.gr
Είναι Νοέμβρης του 2015. Η σύζυγος του Μιχάλη Δαρδανελιώτη, η 41 ετών Χαρά, έχει βήχα που επιμένει. Και μετά έντονος πόνος. Ξεκινούν οι επισκέψεις στους γιατρούς. Και μετά; Η τελική διάγνωση: επιθετική μορφή καρκίνου στο ήπαρ με μεταστάσεις σε σπλήνα και πνεύμονες.
Τα πράγματα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Στη Χαρά δίνουν ζωή λίγων ημερών.
Διανύουμε το Νοέμβρη του 2017. Η Χαρά ζει. Φροντίζει τα τέσσερα παιδιά της, το σπίτι, τη δουλειά, τον εαυτό της. Η Χαρά ταξιδεύει και ονειρεύεται. Οι όγκοι, όπως υποστηρίζει ο σύζυγος της Μιχάλης Δαρδανελιώτης βάσει των εξετάσεων, έχουν υποχωρήσει.
-Μιχάλη πότε ξεκίνησαν όλα;
«Νοέμβριο του 2015. Η σύζυγος έχει έντονο βήχα. Ο βήχας εξελίσσεται σε αλλεργικό άσθμα. Βλέπουμε ότι επιμένει και ξεκινάμε από παθολόγο, πνευμονολόγο κτλ. Όταν φτάσαμε στον τελευταίο πνευμονολόγο που πήγαμε και είδε ότι τα φάρμακα δεν της έκαναν τίποτα και ο βήχας χειροτέρευε είπε να το ψάξουμε λίγο διαφορετικά. Από Νοέμβριο φτάνουμε Φεβρουάριο του 2016. Η κοιλιά της αρχίζει και πρήζεται».
Η Χαρά συναντά κι άλλον γιατρό. Της κάνει ψηλάφιση στο σημείο που πονά. Την παραπέμπει σε γαστρεντερολόγο με ειδίκευση στο ήπαρ.
«Στον υπέρηχο διαπιστώνουμε ένα συκώτι 20 εκατοστών», μου περιγράφει ο Μιχάλης και συνεχίζει: «Την επόμενη εβδομάδα κάνει αξονική, όπου το συκώτι είναι πλέον στα 28 εκατοστά και μας στέλνουν επειγόντως στο νοσοκομείο. Πηγαίνουμε μέσω γνωστού στο Αγία Όλγα και περνάμε βιοψία. Η σύζυγος πέφτει πολύ άσχημα, είναι στο κρεβάτι. Είναι πια Μάρτιος. Νοσηλεύεται με υψηλό πυρετό που ξεπερνά τους 40 βαθμούς κι έχει τρομερούς πόνους στην κοιλιά. Της δίνουν παυσίπονα και άλλα φάρμακα, είναι με μάσκα οξυγόνου και ο βήχας δεν υποχωρεί. Για 22 ημέρες νοσηλεύεται στο Αγία Όλγα. Η βιοψία δείχνει κακόηθες νεόπλασμα με μεταστάσεις σε ήπαρ, σπλήνα και πνεύμονα».
Στη βιοψία, όπως περιγράφει ο Μιχάλης, αναφέρεται άγνωστη πρωτοπαθής εστία και έντονα άγνωστη κυτταρική δομή.
«Είμαστε μόνοι μέσα στο πέλαγος. Οι γιατροί μου λένε ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο. Υπογράφω και φεύγουμε από το νοσοκομείο. Κατάκοιτη η σύζυγος, δεν μπορεί να πάρει τα πόδια της. Φοβάμαι πολύ τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, οπότε σηκωνόμαστε και φεύγουμε με τη λογική πως ό, τι κάνουμε στο νοσοκομείο, τα ίδια μπορούμε να κάνουμε και στο σπίτι με αυτά τα φάρμακα. Η Χαρά δεν μπορεί να σηκωθεί. Υποβασταζόμενη πηγαίνει στην τουαλέτα, την ταΐζουμε στο κρεβάτι».
Τα παιδιά, το σπίτι, τους ανθρώπους που σπεύδουν να συμπαρασταθούν και άλλους που μόλις μαθαίνουν ότι η Χαρά είναι στα τελευταία της, εγκαταλείπουν. Κάποιος πρέπει να το διαχειριστεί.
«Υπήρχαν και κάποιοι που μόλις έμαθαν την περιπέτεια μας, διέγραψαν και το τηλέφωνό μας», μου λέει ο Μιχάλης.
Μία κουκίδα στο σύμπαν.
Η ιστορία κυλά.
«Παίρνω τις εξετάσεις και πηγαίνω από γιατρό σε γιατρό για να δω τι γίνεται, μέχρι που καταλήγω στο Ογκολογικό στους Αγίους Αναργύρους. Συναντιόμαστε με τον Διευθυντή της Κλινικής. Μου λέει ότι η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη».
Πόσο δύσκολη; Πολύ. Τον προετοιμάζει να διαχειριστεί την απώλεια, να διαχειριστεί την οικογένεια που θα μείνει πίσω. Παράλληλα τους στέλνουν για pet ct scan.
-Πόσο χρόνο ζωής της έδιναν;
«Μέρες..»
-Πόσο ετών η Χαρά;
«Τότε ήταν 41, τώρα 43. Πηγαίνουμε στον Ευαγγελισμό κάνουμε το pet ct scan και διαπιστώνουμε ότι το συκώτι είναι άνω των 32 εκατοστών. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Η σπλήνα και ο πνεύμονας έχουν αλλοιώσεις, αλλά είναι ένα θέμα που έρχεται σε δεύτερη μοίρα συγκριτικά με το συκώτι. Τον Μάιο μπαίνουμε στους Αγίους Αναργύρους για χημειοθεραπεία. Εγώ διαβάζει και ξεσκαλίζω ότι υπάρχει. Επικοινωνώ με άπειρους ανθρώπους που πάσχουν από καρκίνο και γιατρούς ανά τον κόσμο. Στην κατάσταση που είμαστε, δε θέλω να χάσω καμία πιθανότητα. Θέλω να κερδίσω όλα τα ποσοστά των πιθανοτήτων για να αυξήσω το προσδόκιμο ζωής που δίνουν στη σύζυγό μου. Μπαίνουμε για χημειοθεραπεία. Με το που ξεκινά το φάρμακο, η Χαρά παθαίνει αλλεργικό σοκ. Έντονοι πόνοι, δύσπνοια, καρδιακό επεισόδιο, εγκεφαλικό. Τα παθαίνει όλα. Μαζεύονται όλοι οι γιατροί γύρω της. Σταματούν τη χορήγηση του φαρμάκου. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη. Η Χαρά αντέχει. Επανέρχεται μετά από κάποιες ώρες. Μπαίνω στο θάλαμο που νοσηλεύονταν μαζί με άλλους τρεις ασθενείς και της λέω: Τι έγινε; Ήπιαμε καφεδάκι με τον Άγιο Πέτρο, απλά δεν μας άρεσε και ξαναγυρίσαμε;»
Αυτή ήταν η επαφή με την πρώτη χημειοθεραπεία που την σταμάτησαν οι γιατροί πριν ολοκληρωθεί.
«Φεύγουμε από το νοσοκομείο, πάμε στο σπίτι, κοιτάζω το τι γίνεται και της λέω: Υπάρχουν αυτά τα δεδομένα. Τι κάνουμε; Η απάντησή της ήταν: Αφήστε με να πεθάνω. Φεύγω από το δωμάτιο και ξαναμπαίνω. Της λέω: Κοίταξε κουκλίτσα μου, δεν ξέρω τι θα κάνεις εσύ. Άμα θα φύγεις μια χαρά θα περνάς εκεί πάνω. Εγώ θα μείνω μόνος μου με τέσσερα παιδιά για να διαχειριστώ ό,τι έχει απομείνει. Οπότε θα κάνεις ότι σου λέω. Η Χαρά μου λέει: Εντάξει. Την επόμενη μέρα κλείνω εισιτήρια για Βαρκελώνη. Της λέω: Αυτό που βρήκα είναι φαρμακευτική κάνναβη, κοστίζει ένα ταξίδι στη Βαρκελώνη συν 1500 ευρώ. Εντάξει, μου λέει, αλλά… και αναφέρεται στο οικονομικό. Δεν συζητώ τίποτα. Πάω Βαρκελώνη, συναντιέμαι με τον άνθρωπο. Παίρνω το έλαιο κάνναβης και γυρνάω στην Αθήνα».
-Τι ακριβώς πήρες;
«Ένα μπουκαλάκι με λάδι από κάνναβη. Με αυτούς τους ανθρώπους, όμως, επικοινωνούσα νωρίτερα. Οτιδήποτε φτιάχνουν είναι εξατομικευμένο, βάση των ιατρικών εξετάσεων του κάθε ασθενή. Αυτό πέρασε από κάποια ανάλυση, άλλαξαν τις δοσολογίες, μου εξήγησαν τι ουσίες περιέχει η κάθε δοσολογία. Ουσίες που είτε ενισχύουν τον οργανισμό, είτε καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Το πήρα σε μπουκαλάκι των 60ml, το έστειλα με courier. Δεν το είχα μαζί μου στο αεροπλάνο. Ήρθα στην Ελλάδα και το παρέλαβα στο σπίτι. Αυτό το λάδι το τοποθετώ σε πλαστικές επαναχρησιμοποιούμενες θήκες υποθέτων και μετά το βάζω στην κατάψυξη. Μου εξήγησαν ότι μέσω της υπόθετης μορφής δεν έχει τις παρενέργειες από τις παρεσθησιογόνες ουσίες και γίνεται πολύ μεγαλύτερη απορρόφηση από τον οργανισμό διότι δεν περνάει από το γαστρεντερολογικό, οπότε έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Ξεκινάμε την αγωγή. Δίνω τις τρεις πρώτες ημέρες ένα υπόθετο την ημέρα. Με είχαν ενημερώσει ότι μπορεί να της ρίξει την πίεση. Είτε με αλμυρά, είτε με χυμούς προσπαθούσαμε να την σταθεροποιήσουμε να μην πέσει πολύ. Βέβαια, η Χαρά είναι υποτασική, έχει και στίγμα. Έφτασε πίεση μέχρι και 6! Μετά τις τρεις πρώτες ημέρες που ο οργανισμός συνήθισε, το κάναμε δύο υπόθετα, πρωί-βράδυ. Αυτό που ήθελε στην αρχή ήταν να κοιμάται λίγο παραπάνω κι αυτό βοήθησε πάρα πολύ γιατί από τους πόνους δεν κοιμόταν. Όταν έχεις έναν άνθρωπο ο οποίος είναι στο τελευταίο στάδιο της ζωής του και τον έχεις με ισχυρά παυσίπονα απλά και μόνο για να μην πονάει, καταλαβαίνεις τι σημαίνει να κοιμάται; Φτάνουμε στη στιγμή όπου έχει λάβει υπόθετα για 10 μέρες και πρέπει να ξανακάνουμε επίσκεψη στους Αγίους Αναργύρους για να δουν οι γιατροί αν είναι σε θέση να κάνει πάλι χημειοθεραπεία».
-Τι έδειξαν οι εξετάσεις;
«Οι εξετάσεις δείχνουν έναν άλλον ασθενή. Καθ’ όλη τη διάρκεια από τον Μάρτιο που μάθαμε το θέμα του καρκίνου, η Χαρά παίρνει και βότανα, οτιδήποτε βότανο μπορεί να της κάνει καλό, το έχουμε βάλει στη διατροφή. Από τη στιγμή που βλέπω ότι το έλαιο κάνναβης έχει επιδράσει τόσο πολύ επάνω στον οργανισμό της μέσα στο πρώτο δεκαήμερο, αρχίζουμε και εφαρμόζουμε πρόγραμμα διατροφής. Τα παιδιά από την Ισπανία μας έφτιαξαν πρόγραμμα διατροφής το οποίο να ανταποκρίνεται στη Χαρά».
-Αυτό το πρόγραμμα διατροφής ποιες τροφές αποκλείει;
«Δεν τρώει καθόλου χοιρινό, αποκλείει τη ζάχαρη, οτιδήποτε έχει σχέση με μύκητες όπως το ξύδι και επίσης τα γαλακτοκομικά εκτός από το κατσικίσιο. Η διατροφή που κάνουμε είναι χυμοί, λαχανικά, φρούτα, ένα γεύμα κόκκινο κρέας, πουλερικά, ένα με δύο γεύματα ψάρι και όλα τα υπόλοιπα είναι λαδερά, χόρτα, ζυμαρικά ολικής άλεσης, πολλές φυτικές πρωτεΐνες, μανιτάρια. Και όλα, αυτό θέλω να τονίσω, είναι φρούτα και λαχανικά εποχής».
-Σας έδωσαν οδηγίες για τον καθαρισμό φρούτων και λαχανικών;
«Πολύ καλό πλύσιμο, ξέπλυμα με πάρα πολύ ξύδι. Επίσης είχαμε ρόφημα από κάποιο βότανο, κυρίως γαϊδουράγκαθο, σιγά σιγά εντάξαμε και το δίκταμο για να γίνει αποτοξίνωση του οργανισμού. Φτάνουμε στους Αγίους Αναργύρους, κάνουμε τις εξετάσεις, είναι πολύ καλύτερες -όχι καλές- αλλά καλύτερες από τις προηγούμενες, αν θεωρήσουμε ότι όταν ξεκινήσαμε οι τρανσαμινάσες της ήταν σε τετραψήφιο βαθμό, 1.800 -με φυσιολογικό όριο το 28 με 32».
-Μετά την θεραπεία με την κάνναβη;
«Πέφτουμε κάτω από τα 1.000. Είναι πλέον σε τριψήφιες μονάδες. Οι γιατροί βλέπουν ότι τα νούμερα είναι καλύτερα και λένε ότι θα μπούμε σε πρόγραμμα χημειοθεραπειών. Κάνουμε την χημειοθεραπεία και ο οργανισμός της αντέχει. Χρησιμοποιούνται πολύ ισχυρά φάρμακα. Μπαίνουμε σε πρόγραμμα να πηγαίνουμε κάθε εβδομάδα αφήνοντας κάθε δύο εβδομάδες, μία κενή. Παράλληλα κάνουμε και τη βοτανοθεραπεία μαζί με ροφήματα και διατροφή και τη θεραπεία με το κανναβέλαιο και όταν φτάνουν οι μέρες για τη χημειοθεραπεία, τη σταματάμε και την ξεκινάμε την επομένη. Γνωρίζουμε ότι οι χημειοθεραπείες τοξινώνουν τον οργανισμό κι εμείς τον αποτοξινώνουμε».
-Πόσες χημειοθεραπείες;
«Συνολικά μέχρι τις 2 Ιανουαρίου, κάνουμε 28 χημειοθεραπείες. Ενα νούμερο πάρα πολύ μεγάλο. Η Χαρά έχει φτάσει σε σημείο να είναι ένας άνθρωπος χωρίς χρώμα, χωρίς μαλλιά, χωρίς φρύδια. Δεν έχω καμία της φωτογραφία από τότε. Με τους γιατρούς που μιλάω στο νοσοκομείο, κυρίως τους ειδικευόμενους, μου λένε ότι έχουμε ξεπεράσει κάθε πρωτόκολλο που υπάρχει λόγω του ότι είναι καλπάζουσας μορφής και το λέω έτσι γιατί ο όγκος στο συκώτι άρχισε να μεγαλώνει. Όμως μετά το καλοκαίρι σπλήνα και πνεύμονας καθαρίζουν, οπότε έχουμε φτάσει σε μία καλή κατάσταση του οργανισμού εσωτερικά με μία κλινική εικόνα ενός ασθενούς που δεν μπορεί να πάρει τα πόδια του. Οι αιματολογικές εξετάσεις όλο και καλυτερεύουν».
Μέσα Ιουνίου η Χαρά σηκώνεται στα πόδια της. Με τον άντρα της ξεκινούν τα ταξίδια. Παρέα και η θεραπεία με το έλαιο της κάνναβης.
-Η θεραπεία με την κάνναβη για πόσο καιρό συνεχίζεται;
«Έχουμε κλείσει δεκαπέντε μήνες. Βέβαια, θέλω να πω ότι το τελευταίο πεντάμηνο η θεραπεία άρχισε να μειώνεται. Παίρνει μέρα παρά μέρα υπόθετο».
-Η Χαρά πώς βίωσε αυτήν την αλλαγή;
«Άρχισε να της ανοίγει η όρεξη, έβλεπε τον οργανισμό της να πέφτει τις μέρες της χημειοθεραπείας και μετά να ανεβαίνει. Μιλώντας με την γυναικολόγο της που είναι μία εξαιρετική επιστήμονας και άνθρωπος μου είπε ότι με αυτά που κάνουμε ενισχύεται ο οργανισμός της για να αντιμετωπίσει το θέμα της χημειοθεραπείας. Εγώ συνεχίζω το διάβασμα, μιλώ με ασθενείς και λέω οκ και αρχίζω και παίρνω την απόφαση για το θέμα του Νοσοκομείου. Συζητώ με την Χαρά. Μιχάλη θέλω να το κόψω. Όποτε γυρνάμε από το νοσοκομείο αισθάνομαι άχρηστη, δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Λέω οκ».
Ο Μιχάλης έχει έρθει σε επαφή και με άλλους ασθενείς οι οποίοι, όπως υποστηρίζει, κάνοντας χρήση φαρμακευτικής κάνναβης είδαν μεγάλη βελτίωση στην υγεία τους. Βέβαια, όπως μου περιγράφει υπάρχουν και άνθρωποι που έφτασαν στο τελικό στάδιο, κατάκοιτοι και τελικά κατέληξαν. Οτιδήποτε κάνουμε νωρίτερα, έχει άλλη αποτελεσματικότητα, μου λέει.
-Υπάρχει όμως και μεγάλο ρίσκο
«Ναι, ρισκάρεις. Αν το ξεκινήσεις από την αρχή θα έχεις θεαματικά αποτελέσματα. Σε εμάς έγινε το θαύμα και προχωρήσαμε στα υπόλοιπα».
Την τελευταία χημειοθεραπεία η Χαρά την έκανε στις 2 Ιανουαρίου 2017. Από τότε δεν ξαναπήγε.
Τι συμβαίνει;
«Τα αποτελέσματα είναι ότι όσο ακολουθούμε όλες τις μεθόδους συνδιαστικά, οι όγκοι στο συκώτι μεγαλώνουν, βέβαια σπλήνα και πνεύμονες έχουν καθαρίσει. Όταν σταματάμε την χημειοθεραπεία ξαναπηγαίνουμε για εξετάσεις τέλος Φλεβάρη. Βλέπουμε ότι ο όγκος έχει μειωθεί αρκετά. Εκεί οι υπόλοιποι μένουν άφωνοι. Βρίσκουμε μία ογκολόγο η οποία δεν είναι υπέρ της χημειοθεραπείας και η οποία μας παρακολουθεί ακόμα και μας είπε να προχωρήσουμε με αυτό που κάνουμε. Ο οργανισμός της Χαράς αρχίζει και είναι καλύτερα. Βγάζει μαλλιά που είναι πολύ σημαντικό για μία γυναίκα. Ξαναβρίσκει τη δύναμή της. Ασχολείται με το σπίτι πάλι, με τα παιδιά, βγαίνει έξω, πηγαίνει μόνη της ταξίδι και πήρε τα πάνω της. Ξανάρχισε να βρίσκει τον παλιό καλό της εαυτό. Θα πω όμως και κάτι που λέει η Χαρά: ευχαριστώ που μου ήρθε αυτό για να καταλάβω τι έχανα τόσο καιρό. Η Χαρά ανακάλυψε τον καρκίνο και ανακάλυψε τη χαρά της ζωής. Κάνουμε έλεγχο ανά τρίμηνο. Συνεχίζουμε πολλά βότανα και υπόθετο από το έλαιο κάνναβης. Οι εξετάσεις αίματος εξελίσσονται σχεδόν άριστα. Όλοι οι δείκτες αγγίζουν τα φυσιολογικά επίπεδα και παρατηρείται μία πολύ καλή στασιμότητα. Υπάρχουν όγκοι που έχουν φύγει από το συκώτι και υπάρχουν και κάποιες εστίες που παραμένουν και άμα δει κάποιος τις εξετάσεις, εκεί που το συκώτι ήταν κατεστραμμένο ολικά, έβρισκες παντού αλλοιώσεις, πλέον έχουν απομονωθεί σε τρία τμήματα, στο 4 στο 5 και στο 6 του δεξιού λοβού και ο όγκος έχει παραμείνει μειωμένος περίπου στα 8 εκατοστά. Η Χαρά νιώθει υπέροχα και η κλινική της εικόνα είναι καταπληκτική».
-Μιχάλη η χρήση της φαρμακευτικής κάνναβης ακόμη δεν είναι νόμιμη στην Ελλάδα.
«Δυστυχώς, για μένα».
-Αυτό εσένα σε φοβίζει; Σου δημιουργεί προβλήματα, πέρα από το οικονομικό; Φοβάσαι μήπως έρθουν κάποια στιγμή και σε συλλάβουν;
«Θα πω όχι γιατί δεν με νοιάζει. Είναι ξεκάθαρο, δεν με απασχολεί. Εγώ μπορώ να τους αποδείξω ότι την χρησιμοποιούμε για φαρμακευτική χρήση και μόνο. Δεν έχει περάσει καν από το μυαλό μου. Είναι καλά ο άνθρωπός μου. Θα βοηθηθεί πολύς κόσμος».
*Ο Μιχάλης Δαρδανελιώτης είναι πρόεδρος της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας Αλυσίδα Ελπίδας που έχει σκοπό την υποστήριξη ατόμων με νεοπλασματικές ασθένειες.
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
