Μάθιος Πόταγας: Ο πρώτος αντιστασιακός
Έχοντας την αίσθηση ότι ελάχιστοι από μας γνωρίζουν την ιστορία του Μάθιου (Ματθαίου) Πόταγα, νομίζω ότι στο σημερινό άρθρο αξίζει να γίνει αναφορά στο όνομα του πρώτου αντιστασιακού ήρωα της γερμανικής Κατοχής.
Μολονότι η κοινή γνώμη θεωρεί τον Μανώλη Γλέζο ως τον πρώτο αντιστασιακό, ο ίδιος ο Μ. Γλέζος σε συνεντεύξεις που έχει δώσει, επανηλειμμένα επιμένει να αρνείται αυτόν τον τίτλο, διευκρινίζοντας ότι επάξια ανήκει στον Μάθιο Πόταγα.
Θα παραθέσω αυτούσιο το σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του Μανώλη Γλέζου «Εθνική Αντίσταση 1940 -1945», Εκδόσεις Στοχαστής, 2006:
«Το μεσημέρι της 2ας Μαΐου 1941, ο 17χρονος μαθητής της Ε΄ Γυμνασίου του Βαρβακείου από τη Βυτίνα, Μάθιος Πόταγας, πετάχτηκε άοπλος στη μέση του δρόμου, ύψωσε το χέρι και φώναξε στη φάλαγγα των αρμάτων μάχης των ναζί που έφτασαν στη γέφυρα Κουτρουμπή, στο δημόσιο δρόμο, που περνούσε έξω από τη Βυτίνα: «Σταθείτε. Δεν θα μας σκλαβώσετε. Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί». Έκπληκτος ο διοικητής της φάλαγγας, ρώτησε το διερμηνέα, τι λέει αυτό το παιδί. Όταν ο διερμηνέας του εξήγησε, ο διοικητής με το αυτόματό του σκότωσε τον Πόταγα. Αλλά δεν έφτανε στον ναζί αξιωματικό μόνον ο θάνατος. Διέταξε τους στρατιώτες του και με έναν ογκόλιθο συνέθλιψαν το κεφάλι του νέου που τόλμησε να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στο Γ΄ Ράιχ και το στρατό του…».
Σύμφωνα εξ άλλου με τη μαρτυρία του Χρήστου Κουτσούγερα, (arcadians.gr), το γεγονός διαδραματίστηκε ως εξής:
«Ένα παιδί 18 χρονών στην Βυτίνα ο Ματθαίος Πόταγας συγχρόνως σχεδόν, λες και είχαν συνεννοηθεί με το Σάντα και τον Γλέζο που κατεβάσανε την σημαία από την Ακρόπολη, αυτό το παιδί των 18 χρόνων στην Βυτίνα δεν μπορούσε να συμβιβαστεί στην ιδέα ότι η πατρίδα υποδουλώθηκε, ότι θα ζει σκλάβος. Και κατάμονος μόνος χωρίς να είναι οργανωμένος πουθενά, ούτε είχε παρέα, πήρε το πιστόλι του πατέρα του το γέμισε και πήγε στην θέση Κουτρουμπή αφού έμαθε, μαθεύτηκε στην Βυτίνα ότι θα περάσουν οι Γερμανοί, πήγε στην θέση Κουτρουμπή σε ένα βράχο στην στροφή του δρόμου και όρθιος ο Ματθαίος Πόταγας μόλις ήρθαν οι Γερμανοί άδειασε το πιστόλι στα σιδερένια αυτοκίνητα των Γερμανών. Τι να έκανε δηλαδή. Σταματήσανε οι Γερμανοί, κάνουν μία κυκλική κίνηση, το πιάσανε το παιδί και του λιώσανε το κεφάλι στο σημείο εκείνο που διάλεξε να στήσει την ενέδρα. Αυτό έκανε ο Ματθαίος Πόταγας».
Εξήντα δύο χρόνια αργότερα η Βυτίνα τίμησε τον νεαρό ήρωα αφού ζήτησε από την αδελφή του, καταξιωμένη πια γλύπτρια, να φιλοτεχνήσει τον ανδριάντα του Μαθιού, ανδριάντα που αποκαλύφθηκε στις 3 Μαΐου του 2002.
Αξιοσημείωτη τέλος είναι και η μαρτυριά του Χρήστου Κουτσούγερα, που παρουσιάζει το το τρόπο που διαδραματίστηκαν τα γεγονότα εκείνης της ημέρας:
«Ένα παιδί 18 χρονών στην Βυτίνα ο Ματθαίος Πόταγας συγχρόνως σχεδόν, λες και είχαν συνεννοηθεί με το Σάντα και τον Γλέζο που κατεβάσανε την σημαία από την Ακρόπολη, αυτό το παιδί των 18 χρόνων στην Βυτίνα δεν μπορούσε να συμβιβαστεί στην ιδέα ότι η πατρίδα υποδουλώθηκε, ότι θα ζει σκλάβος. Και κατάμονος μόνος χωρίς να είναι οργανωμένος πουθενά, ούτε είχε παρέα, πήρε το πιστόλι του πατέρα του το γέμισε και πήγε στην θέση Κουτρουμπή αφού έμαθε, μαθεύτηκε στην Βυτίνα ότι θα περάσουν οι Γερμανοί, πήγε στην θέση Κουτρουμπή σε ένα βράχο στην στροφή του δρόμου και όρθιος ο Ματθαίος Πόταγας μόλις ήρθαν οι Γερμανοί άδειασε το πιστόλι στα σιδερένια αυτοκίνητα των Γερμανών. Τι να έκανε δηλαδή. Σταματήσανε οι Γερμανοί, κάνουν μία κυκλική κίνηση, το πιάσανε το παιδί και του λιώσανε το κεφάλι στο σημείο εκείνο που διάλεξε να στήσει την ενέδρα. Αυτό έκανε ο Ματθαίος Πόταγας»
Τα τελευταία λογία του Μαθιού ηχούν και παραμένουν σήμερα το ίδιο επίκαιρα και ίσως αποτελούν το απαύγασμα έμπνευσης για όλους μας μαζί με την πρώτη ηρωική πράξη αντίστασης ενάντιων των κατακτητών μας.
«Θα μας πεινάσετε, θα μας κάψετε, θα μας σκοτώσετε, αλλά δεν θα μας νικήσετε, Είμαι εδώ μόνος. Αλλά η Ελλάδα ολόκληρη ακολουθεί».