Ποιοι και πώς οδήγησαν τη Λιβύη στο χάος του πολέμου ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΛΑΚΑΣ
Η Λιβύη εξακολουθεί, από το 2011, να είναι «μαύρη τρύπα» σε μια περιοχή μεγάλου γεωπολιτικού ενδιαφέροντος.
Το έπαθλο για όποιους καταφέρουν να ελέγξουν τη χώρα είναι τεράστιο, καθώς διαθέτει τεράστιες διαπιστωμένες ποσότητες πετρελαίου (βρίσκεται στην ένατη θέση) και ανυπολόγιστα διαθέσιμα φυσικού αερίου. Πέρα όμως από τον διαπιστωμένο ενεργειακό πλούτο, ο έλεγχος της Λιβύης συνεπάγεται έλεγχο ενός πιθανού νέου δρόμου μεταφοράς ενεργειακών πόρων από τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη.
Ο ενεργειακός πλούτος και η γεωγραφική θέση της Λιβύης εξηγούν σε μεγάλο βαθμό τα δεινά της χώρας από το 2011 μέχρι σήμερα. Το ενδιαφέρον όλων αυτών που συμμετείχαν πρόσφατα στη διάσκεψη του Βερολίνου προκειμένου να αναζητηθεί μια ειρηνική διέξοδος στον εμφύλιο προφανώς δεν εκδηλώθηκε για ανθρωπιστικούς λόγους και ευαισθησίες. Άλλωστε πολλοί από τους συμμετέχοντες στη διάσκεψη (Αμερικανοί, Γάλλοι κ.λπ.) συνέβαλαν καθοριστικά το 2011 στη δημιουργία του σημερινού χάους.
Μια οπτική γωνία η οποία μπορεί να προσφέρει ικανοποιητικές απαντήσεις στο σημερινό λιβυκό πρόβλημα έχει να κάνει με το μεγάλο παιχνίδι του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Η γεωγραφία και ο πλούτος ενεργειακών πόρων καθιστούν τη Ρωσία τον βασικό προμηθευτή της Ευρώπης. Στη βάση αυτής της πραγματικότητας έχει οικοδομηθεί η στρατηγική σχέση Γερμανίας – Ρωσίας και η δημιουργία των βόρειων (αγωγών) δρόμων εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Αυτή, ωστόσο, η πραγματικότητα υπονομεύει τα αμερικανικά συμφέροντα στην Ευρώπη, τα οποία θεμελιώθηκαν μετά την ήττα της Γερμανίας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο οι ΗΠΑ, εδώ και δύο δεκαετίες, κάνουν κάθε τι δυνατό για να αποτρέψουν τη μονοπωλιακή εξάρτηση της Γερμανίας και κατ’ επέκταση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Άλλωστε, ο στόχος των Αμερικανών μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο με τη δημιουργία του ΝΑΤΟ ήταν και παραμένει να κρατούν τη Γερμανία κάτω, τη Ρωσία έξω και τους εαυτούς τους μέσα στην Ευρώπη.
Γεωπολιτικό έπαθλο
Την τελευταία δεκαετία η διαπίστωση της ύπαρξης τεράστιων ενεργειακών πόρων στη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου έδωσε νέα διάσταση και μεγαλύτερη ένταση στο μεγάλο παιχνίδι που αφορά τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Είναι προφανές ότι αυτός που ελέγχει τους ενεργειακούς πόρους και τους δρόμους μεταφοράς τους προς την Ευρώπη μπορεί να διεκδικήσει τη Γηραιά Ήπειρο ως τεράστιο γεωπολιτικό έπαθλο στο παγκόσμιο παιχνίδι ισχύος.
Έχοντας όλα αυτά κατά νου μπορούμε ίσως να δούμε λίγο πιο καθαρά τις τελευταίες εξελίξεις στη Λιβύη και να κατανοήσουμε ποιοι είναι με ποιους και τι επιδιώκουν.
1. Έχουμε καταρχάς αυτούς που επέλεξαν να δημιουργήσουν τη «μαύρη τρύπα» στην περιοχή υποθάλποντας την εξέγερση κατά του Καντάφι. Σ’ αυτό το «έργο» οι πρωταγωνιστές ήταν οι ΗΠΑ και η Γαλλία. Αυτές οι δύο χώρες πρωτοστάτησαν στην πολεμική εμπλοκή, η οποία σάρωσε το παλιό καθεστώς.
2. Οι Αμερικανοί, αντιμέτωποι με τους ανέμους που έσπειραν στη Μέση Ανατολή, με τις επεμβάσεις στο Ιράκ και τη δημιουργία του χάους στη Συρία, δεν ασχολήθηκαν επιμελώς με την υπόθεση αποκατάστασης μιας στοιχειώδους τάξης στη Λιβύη. Άλλωστε και οι δύο βασικοί πόλοι εξουσίας που προέκυψαν στη Λιβύη (στην Τρίπολη με τον Σαράτζ και στη Βεγγάζη με τον Χαφτάρ) βρίσκονταν πάντα κοντά στην αμερικανική επιρροή.
3. Για τη Ρωσία η διαιώνιση της κρίσης στη Λιβύη υπήρξε μια ευκαιρία για επέκταση της επιρροής της στη βόρειο Αφρική, την οποία δεν άφησε ανεκμετάλλευτη. Η Μόσχα πρόσφερε υποστήριξη (πολεμικό υλικό και μισθοφόρους) στην πλευρά της Βεγγάζης και του Χαφτάρ. Η εν λόγω υποστήριξη φαίνεται μάλιστα ότι απέδωσε καθώς οι δυνάμεις της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης της Τρίπολης δεν ελέγχουν πια τίποτε περισσότερο από την πρωτεύουσα της χώρας.
4. Η Τουρκία, μέσω των συμφωνιών που υπέγραψε για παροχή στρατιωτικής βοήθειας και οριοθέτησης των θαλασσίων συνόρων με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Τρίπολης, επιχειρεί να διεκδικήσει το μερίδιο που θεωρεί ότι της αναλογεί στο μεγάλο παιχνίδι των δρόμων μεταφοράς του ενεργειακού πλούτου της Μεσογείου προς την Ευρώπη.
Καθώς τα ρωσικά και τα τουρκικά συμφέροντα στην περιοχή φαίνονται συντονισμένα, οι συμμαχίες του Ερντογάν με τον Σάρατζ και του Πούτιν με τον Χαφτάρ θα μπορούσαν να εκληφθούν ενδεχομένως ως συμπληρωματικές κινήσεις του ρωσοτουρκικού «άξονα», ο οποίος επιχειρεί να υπονομεύσει τη στρατηγική της Ουάσιγκτον για απεξάρτηση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης από τον έλεγχο της Μόσχας.
5. Η Γαλλία από την πλευρά της επιθυμεί να έχει καθοριστικό ρόλο και λόγο στην επόμενη μέρα στη Λιβύη, καθώς με αυτόν τον τρόπο θα αποδείξει την ηγετική της θέση στην Ε.Ε. και, με την αρωγή των ΗΠΑ, θα αμφισβητήσει τη στρατηγική σχέση που οικοδομούν Βερολίνο και Μόσχα στη βάση του μονοπωλιακού εφοδιασμού της Ευρώπης με ρωσικό φυσικό αέριο από δρόμους (αγωγούς) που δεν ελέγχονται από τις ΗΠΑ.
6. Η Ελλάδα σ’ αυτό το μεγάλο ενεργειακό παιχνίδι συμμετέχει ως πιόνι το οποίο κινείται κατόπιν υποδείξεων «εταίρων», «συμμάχων» και κατά κύριο λόγο δανειστών. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι το ενδιαφέρον των ελληνικών κυβερνήσεων για την αναζήτηση ενεργειακών πόρων στις περιοχές της δυτικής Ελλάδας και νότια της Κρήτης προέκυψε μόνο κατόπιν της χρεοκοπίας και όταν η χώρα μετά τα μνημόνια υποθηκεύτηκε για τον επόμενο αιώνα…
Πηγή: topontiki.gr – Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2109 στις 23-1-2020
ΠΗΓΗ: imerodromos.gr
Ετικέτες
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
