SOS για 20 πέτρινα γεφύρια – Κινδυνεύουν με κατάρρευση
Φτιαγμένα με τη σοφία των παλιών μαστόρων ή υπό την επίβλεψη ευρωπαίων μηχανικών, αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας της χώρας.
Τώρα, 20 πέτρινα γεφύρια, μνημεία λαϊκής αρχιτεκτονικής, κινδυνεύουν να παραδοθούν σιωπηλά στην καταστροφή…
Όταν έπεσε η Πλάκα, η κοινή γνώμη συγκλονίστηκε….
Οταν πριν από λίγες ημέρες κατέρρευσε το Θεογέφυρο ένα μνημείο της φύσης, η είδηση έκανε τον γύρο του Διαδικτύου.
Ακολούθησαν δεκάδες άρθρα, παρεμβάσεις, συγκινητικές δηλώσεις.
Τα υπεραιωνόβια γεφύρια αξίζουν, όμως, κάτι περισσότερο από επικήδειους μετά την καταστροφή.
Χρειάζονται μέριμνα και προστασία, επισημαίνεται στο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα Σαββατοκύριακο».
Σχεδόν 2.000 παλιά λίθινα τοξωτά γεφύρια έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα, στη χώρα όπου εργάστηκαν μερικοί από τους πιο δεξιοτέχνες μαστόρους της πέτρας. Ελληνιστικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά, οθωμανικά, φτιαγμένα με τη σοφία των παραδοσιακών χτιστών ή υπό την επίβλεψη ευρωπαίων μηχανικών, αποτελούν σήμερα σπάνια μνημεία λαϊκής αρχιτεκτονικής. Τα περισσότερα δεν χρησιμοποιούνται πια. Μεταφέρουν το μήνυμά τους ανά τους αιώνες και κινδυνεύουν να παραδοθούν σιωπηλά στην καταστροφή. Μέχρι να ξανασυγκλονίσουν την κοινή γνώμη.
«Δεν κινδυνεύουν μόνο άγνωστα και απρόσιτα γεφύρια», λέει στα «ΝΕΑ» ο Σπύρος Μαντάς, ο οποίος από το 1982 ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με την μελέτη των πέτρινων γεφυριών της Πίνδου. «Εγώ φοβάμαι ακόμη και για το γεφύρι της Αρτας.
Τα φράγματα που ανοίγουν κάθε τόσο τού προκαλούν προβλήματα. Δυστυχώς τα περισσότερα πέτρινα γεφύρια κινδυνεύουν να πέσουν.
Ακόμη, όμως, κι αν αυτό είναι το μέλλον τους δεν χρειάζεται να το επισπεύδουμε είτε με αδιαφορία είτε με παρεμβάσεις που αλλοιώνουν τα μνημειακά τους χαρακτηριστικά», σημειώνει.
«Φοβάμαι, επίσης, για το γεφύρι της Κόνιτσας. Το γεγονός ότι γίνονται μελέτες δεν μου λέει τίποτα.
Στην Πλάκα ο μάστορας έχτισε το γεφύρι σε τρεις μήνες και τώρα πέρασαν τρία χρόνια κι ακόμη στις μελέτες μείναμε…».
«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν σήμερα τα 20 γνωστότερα πέτρινα γεφύρια που χρειάζονται υποστήριξη, καθώς αν γκρεμιστούν θα χαθεί μαζί τους ένα κεφάλαιο της ιστορίας της χώρας. Στην καταγραφή των γεφυριών που κινδυνεύουν συνέβαλαν σημαντικά οι Γιώργος και Εύη Μπεληγιάννη, ένα ζευγάρι που επί 17 χρόνια γύριζε την Ελλάδα με κάθε μέσο, προσέγγισε απάτητα σημεία και κατέγραψε γεφύρια άγνωστα ακόμη και στον τοπικό πληθυσμό.
Γεφύρι Τέμπλας, Αιτωλοακαρνανία
Κόστισε 75.000 δραχμές όταν χτίστηκε το 1909. Βρίσκεται στον Αχελώο. Εγινε σκηνικό συγκρούσεων κατά τον Εμφύλιο. Πήρε το όνομά του από έναν μεγάλο κορμό ελάτου (τέμπλα) που είχαν τοποθετήσει οι ντόπιοι για να περνούν όταν κατέρρευσε ένα παλιότερο γεφύρι που υπήρχε στο σημείο. Πριν από λίγες ημέρες, ο Πολιτιστικός – Περιβαλλοντολογικός Σύλλογος Kοιλάδας Αχελώου με ανακοίνωσή του εξέπεμψε σήμα κινδύνου για την κατάστασή του όπως και για το πέτρινο γεφύρι του Αυλακίου επισημαίνοντας ότι κινδυνεύουν με πλήρη κατάρρευση εξαιτίας της υπερχείλισης του Αχελώου. Τα γεφύρια της Τέμπλας και του Αυλακίου θεωρούνται «αδελφά» με το γεφύρι της Μεσοχώρας, που έχει πλέον καταβυθισθεί σε τεχνητή λίμνη.
Γεφύρι Ματσαγκάνη, Κρανιά Γρεβενών
Αντεξε 167 χρόνια και κινδυνεύει να καταστραφεί. «Τα τελευταία χρόνια λέμε, άντε φέτος θα το χάσουμε, άντε του χρόνου θα το χάσουμε το γεφύρι», λέει στα «ΝΕΑ» ο Θωμάς Μπιζιούρας, κάτοικος της περιοχής. «Στον Νομό Γρεβενών έχουν πρόβλημα τρία γεφύρια, του Ματσαγκάνη, του Σταμπέκη και του Κέντρου. Το μονότοξο γεφύρι του Ματσαγκάνη είναι σπασμένο από την μία πλευρά και όταν το ποτάμι φουσκώσει και φτάσει σε αυτό το ύψος – αυτό γίνεται κάθε λίγα χρόνια – θα το πάρει. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 200 μέτρων από το χωριό Κρανιά. Αυτό όπως και το γεφύρι του Κέντρου είναι γεφύρια ιστορικής αξίας και θα είναι ντροπή στη δικιά μας γενιά να χαθούν».
Γεφύρι του Χατζηαλέξη, Μαγνησία
Ενα δίτοξο γεφύρι ύψους σχεδόν πέντε μέτρων που εξυπηρετεί την πρόσβαση στα χωριά Σούρπη και Πτελεό. Ονομάζεται γεφύρι Πλατανορέματος, όμως έμεινε γνωστό με το όνομα του μυλωνά της περιοχής, Χατζηαλέξη. Το γεφύρι βρίσκεται σε υψόμετρο 80 μέτρων από τη θάλασσα και αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα στο μεσόβαθρό του το οποίο έχει υποσκαφεί. Οι κάτοικοι της περιοχής εκπέμπουν σήμα κινδύνου για τη διάσωσή του.
Γεφύρι του Μανώλη, Ευρυτανία
«Εκτίσθη το 1659», λέει η επιγραφή του. Πήρε το όνομά του από τον ηπειρώτη χτίστη Μανώλη Χρυσιώτη και αποτέλεσε επί 300 χρόνια το μοναδικό πέρασμα που ένωνε τις όχθες του Αγραφιώτη. Πλέον τους χειμερινούς μήνες βυθίζεται στο νερό δημιουργώντας ένα ειδυλλιακό σκηνικό που όμως επιβαρύνει την κατασκευή. Τον περασμένο Αύγουστο ο Σύλλογος Φίλων της Γέφυρας Μανώλη απευθύνθηκε στην Περιφέρεια καθώς το γεφύρι κινδύνευε να καταρρεύσει. «Στο δυτικό τμήμα του έχουν δημιουργηθεί ρωγμές και γινόταν κατολίσθηση πετρών. Ζητήσαμε να γίνουν εργασίες προστασίας του γεφυριού, καθώς το νερό έπεφτε με δύναμη στα υποστυλώματα, με αποτέλεσμα να σημειώνεται κατάρρευση», λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Συλλόγου Γρηγόρης Φέρρας. «Πράγματι έγιναν εργασίες και ανακόψαμε το πρόβλημα. Ομως αυτό είναι προσωρινό».
Γεφύρι Λίνδου, Ρόδος
Το μεγαλύτερο γεφύρι της Ρόδου. Είναι μονότοξο, έχει μήκος 50 μέτρων, άνοιγμα τόξου 20 και πλάτος 6 μέτρων. Χτίστηκε επί της ιταλικής κυριαρχίας. Από το κατάστρωμά του περνά μεγάλος αγωγός ύδρευσης για την επισκευή του οποίου ανοίχτηκαν μεγάλα ορύγματα χωρίς να ξανακλειστούν. Τα ορύγματα έχουν γεμίσει νερό το οποίο αργά ή γρήγορα θα καταστρέψει το γεφύρι.
«ΒΟΥΛΙΑΖΟΥΝ» ΣΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ
Γεφύρι Τριζώλου, Καρδίτσα. Το μεγαλύτερο γεφύρι της Θεσσαλίας. Χτίστηκε τον 13ο αιώνα. Στο κατάστρωμά του έχει προκληθεί τρύπα και το νερό που μαζεύεται απειλεί την κατασκευή. Εκφράζονται φόβοι για το μέλλον του.
Γεφύρι Ανάβρας, Μαγνησία. Είναι σε άθλια κατάσταση, έχει σοβαρή ρωγμή, θεωρείται αμφίβολο αν θα μπορέσει να επιδιορθωθεί.
Γεφύρι Κουίτσα, Βρυσοχώρι Ζαγορίου. Η θεομηνία του περασμένου Νοεμβρίου προκάλεσε σοβαρά προβλήματα. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Ζαγορίου Βασίλη Σπύρου, έχει εγκριθεί η μελέτη και έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση για την αποκατάστασή του.
Γεφύρι Κραβασαρά, Βοιωτία. Εχει τρύπα, με κίνδυνο να μαζέψει νερά και να καταρρεύσει.
Γεφύρι στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς. Σχεδόν διαλυμένο, σε πολύ κακή κατάσταση.
Γεφύρι στο Κέντρο Γρεβενών. Ανακαλύφθηκε πρόσφατα και έχει σοβαρές ζημιές σε πολλά σημεία.
Γεφύρι ποταμού Κόσυνθου, πέντε χιλιόμετρα από την Ξάνθη. Εχει πέσει το ένα τόξο και είναι έτοιμο να καταρρεύσει.
Γεφύρι στην Παλαιά Μιτζέλα, Πήλιο. Ενα πολύ μικρό γεφύρι σε άθλια κατάσταση.
Γεφύρι Αγίου Μηνά, Αργιθέα Καρδίτσας. Είναι σκαμμένο στο κατάστρωμα και τον χειμώνα το νερό που μαζεύεται παγώνει και επιβαρύνει το κτίσμα.
Γεφύρι Ποταμάκι, Πάλαιρος Αιτωλοακαρνανίας. Μικρό γεφύρι των ελληνιστικών χρόνων. Εχει διαμπερή τρύπα στο πάνω μέρος του.
Γεφύρι Κλεπά Αιτωλοακαρνανίας. Βρίσκεται σε απρόσιτο σημείο, η πρόσβαση γίνεται μέσα από την κοίτη του ποταμού. Το περιέγραψε το 1890 ο Καρκαβίτσας.
Γεφύρι Αργάσι, Ζάκυνθος. Πολύ όμορφο ενετικό γεφύρι που πλέον βρίσκεται μέσα στην θάλασσα. Το μεσόβαθρό του έχει καταστραφεί.
Γεφύρι Πετσιώνη, Ζαγόρι. Χτίστηκε το 1830. Είναι σε πολύ κακή κατάσταση.
Γεφύρι Ασπροποτάμου, Μυτιλήνη. Τρίτοξο γεφύρι. Εχει διαβρωθεί το μεσαίο βάθρο, κινδυνεύει με κατάρρευση.
Γεφύρι Αλή Πασά, Ζαγόρι, έξω από το Δεμάτι. Πανέμορφο αλλά μισογκρεμισμένο.
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
