Το Σαββατοκύριακο 17 και 18 Σεπτεμβρίου βρεθήκαμε μαζί με την ομάδα της Εφορίας Ενάλιων Αρχαιοτήτων και η Μαριάννα Μαρκάκη μίλησε με τον Αρχαιολόγο Δρ Γιώργο Κουτσουφλάκη που έχει την γενική διεύθυνση της έρευνας καθώς και με τον Διονύση Ευαγγελιστή Αρχαιολόγο ΠΕ
Η έκτη ερευνητική αποστολή της ενάλιας αρχαιολογικής έρευνας αφορά την μελέτη και τεκμηρίωση ενός ναυαγίου της πρώιμης βυζαντινής περιόδου στις θάλασσες των Φούρνων. Το συγκεκριμένο ναυάγιο εντοπίστηκε κοντά στο ακρωτήριο Φυγού, βόρεια του οικισμού Καμάρι (ανατολικά των Φούρνων) σε βάθος 43-58 μέτρων σε μια απόκρημνη και δυσπρόσιτη περιοχή στην οποία πνέουν ισχυροί άνεμοι σχεδόν όλο τον χρόνο. Την έρευνα πλαισίωσε προσωπικό 25 δυτών από διαφορετικές ειδικότητες (αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, συντηρητές αρχαιοτήτων, επαγγελματίες δύτες, φωτογράφοι, κινηματογραφιστές, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές). Στο πλαίσιο της έρευνας πραγματοποιήθηκαν συνολικά 292 ατομικές καταδύσεις που αντιστοιχούν σε 220 περίπου ώρες εργασίας στο βυθό.
Η έρευνα όπως μας είπε ο Δρ. Κουτσουφλάκης με καταγωγή από την Ικαρία έχει ξεκινήσει από το 2015 όπου τότε εντοπίστηκαν τα πρώτα 21 ναυάγια, το 2016 η ομάδα επέστρεψε πολύ πιο ενισχυμένη και το 2021 παρουσιάστηκαν τα νέα δεδομένα των ερευνών με 58 ναυάγια στο αρχιπέλαγος των Φούρνων, από αυτό το σύνολο λοιπόν επιλέχθηκε αυτό με το μεγαλύτερο επιστημονικό ενδιαφέρον, λόγω και της ακεραιότητας τους όσο και λόγω του φορτίου που έφερε το πλοίο που ναυάγησε το οποίο σύμφωνα με την έρευνα έφερε έξι διαφορετικούς τύπους αμφορέα, οι οποίοι προέρχονται από την περιοχή της Κριμαίας (σημερινή Ουκρανία) και την Ηράκλεια του Πόντου της Μαύρης Θάλασσας, η ανελκυσθείσα επιτραπέζια κεραμική υπήρξε ιδιαίτερα διαφωτιστική ως προς την ακριβέστερη χρονολογική ένταξη του ναυαγίου αυτού, που μπορεί πλέον με ασφάλεια να χρονολογηθεί μεταξύ των ετών 480 και 520 μ.Χ., πιθανότατα επί των ετών του αυτοκράτορα Αναστασίου Α΄ (491 – 518 μ.Χ.), της δυναστείας των Λεόντων, γνωστού από τις ιστοριογραφικές πηγές κυρίως για τις φορολογικές και νομισματικές του μεταρρυθμίσεις, που ενίσχυσαν τα ταμεία του κράτους και επέτρεψαν την επεκτατική πολιτική των αυτοκρατόρων του 6ου αιώνα.
Η προγενέστερη έρευνα είχε επικεντρωθεί στον περιμετρικό καθαρισμό τμήματος του ναυαγίου και την διενέργεια μιας δοκιμαστικής τομής προκειμένου να διαγνωστεί η στρωματογραφία του ναυαγίου, σε εκείνη την έρευνα αποκαλύφθηκαν 15 περίπου θαμμένοι αμφορείς, μεταξύ των οποίων και ένας τύπος αμφορέα που αποδίδεται στην πόλη της Σινώπης, της Μαύρης Θάλασσας, πλήθος επιτραπέζιας κεραμικής και τμήματα ξύλου, που αποδίδονται στον σκελετό του σκαριού, που πιθανότατα έχει επιβιώσει στο στρώμα άμμου, κάτω από το φορτίο του ναυαγίου.
Παράλληλα με τις δοκιμαστικές τομές στο ναυάγιο, αναλήφθηκαν και δράσεις τεκμηρίωσης άλλων ναυαγίων στους Φούρνους, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Interreg VA Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020, “Καταδυτικές Διαδρομές σε Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου – Ανάπτυξη Δικτύου Καταδυτικού Τουρισμού (Αν.Δι.Κα.Τ.)».
Τα στοιχεία της έρευνας που συλλέχθηκαν κρίνονται ως εξόχως σημαντικά για την οργάνωση της συστηματικής ανασκαφής του ναυαγίου στο εγγύς μέλλον.
Η έρευνα υποστηρίχτηκε οικονομικά και υλικοτεχνικά από τον Δήμο Φούρνων Κορσεών, το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα «Interreg Ελλάδα – Κύπρος 2014-2020 ΑνΔι.Κα.Τ.», το Καθίδρυμα «Κορσεαί», το Ίδρυμα Explorers Club και τις εταιρείες Hellenic Seaways, Blue Star Ferries, Seiko Japan και Scubapro USA. Τις έρευνες υποστηρίζει και για αυτό ευχαριστίες οφείλονται στο Δήμαρχο Φούρνων – Κορσεών Δημήτριο Καρύδη, στα στελέχη του Λιμενικού Σταθμού Φούρνων και στον Αλέξανδρο Schwarzenberg.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε για την τιμή να μιλήσουν στην Ικαριακή Ραδιοφωνία στον Δρ.Κουτσουφλάκη στον κ.Ευαγγελιστή καθώς και στον αυτοδύτη Μάνο Μύτικα.
