Απόψεις

Το θερμόμετρο ενός πολιτικού «καύσωνα» ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΛΑΛΗΣ

«Οι περισσότερες προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή εκλαμβάνουν ως δεδομένο ότι οι μελλοντικές αλλαγές (…) θα συμβαίνουν αναλογικά. Μια δεδομένη ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου, με τη σειρά της θα οδηγεί σε μια(…) αύξηση της θερμοκρασίας -και την- ανάλογη άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Ωστόσο, στο γεωλογικό ιστορικό κλίμα καταγράφονται περιπτώσεις στις οποίες μια σχετική μικρή μεταβολή (…) οδηγεί σε απότομες μεταβολές σε ολόκληρο το σύστημα. Με άλλα λόγια, η αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας (…) μπορεί να πυροδοτήσει (…) δυνητικά μη αναστρέψιμες μεταβολές».

Με το συμπέρασμα της Έκθεσης της Αμερικανικής Ένωσης για την Προαγωγή της Επιστήμης (2014) να μας θυμίζει την κρίσιμη φάση στην οποία βρίσκεται ο πλανήτης μας, παρακολουθήσαμε τις μέρες που προηγήθηκαν ένα από τα μεγαλύτερα κύματα καύσωνα της σύγχρονης -τουλάχιστον- Ιστορίας να τυλίγει στη φλογερή αγκαλιά του τη Γηραιά Ήπειρο. Ενδεικτικό της ζέστης που επικράτησε για άλλη μια φορά το τελευταίο διάστημα στις πρωτεύουσες της Βόρειας Ευρώπης είναι το γεγονός ότι στο Παρίσι ο υδράργυρος ξεπέρασε τους 40 º (42,6 º). Θερμοκρασία η οποία σήμανε συναγερμό στις τοπικές αρχές, αφού στον θανατηφόρο καύσωνα του 2003 η θερμοκρασία στους δρόμους πέριξ της πλατείας Κονκόρντ δεν είχε σκαρφαλώσει πάνω από τους 40 º (39,3 º). Μέχρι την ώρα που γράφονται τούτες οι γραμμές δεν υπάρχει πληροφόρηση για νέες προσθήκες στη μακάβρια λίστα του καύσωνα-φονιά, ωστόσο δεν έχουν περάσει παρά μερικές εβδομάδες από την προηγούμενη επίθεση ζέστης, η οποία άφησε πίσω της νεκρούς, κυρίως εργάτες και ηλικιωμένους.

Ο νέος αυτός καύσωνας, όπως ήταν αναμενόμενο, πυροδότησε εξελίξεις σε πολιτικό επίπεδο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Με τις φωνές που μιλούν για σημείο καμπής της κλιματικής κρίσης να αυξάνονται και τις δυνάμεις που αρέσκονται στη «μυρωδιά των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα», για να θυμηθούμε και την ατάκα της Σάρα Πέιλιν, να επιχειρούν να κρύψουν το πρόβλημα κάτω απ’ το χαλί. Πώς, όμως, να μιλήσεις για την καταστροφή του περιβάλλοντος και την επακόλουθη υπερθέρμανση του πλανήτη, αν σιωπάς απέναντι στις αρπακτικές κι εν τέλει καταστροφικές τάσεις του δεσπόζοντος οικονομικού συστήματος;

Πώς να κλείσεις τα μάτια μπροστά στον ταξικό διαχωρισμό που συνοδεύει πλέον κάθε ακραίο καιρικό φαινόμενο; Πώς να μην αντιδράσεις απέναντι σε εκείνους που θεωρούν τη δροσιά την περίοδο του καύσωνα και τη θέρμανση κατά τους παγετούς τον χειμώνα προνόμιο όσων κατάφεραν να βγουν νικητές απ’ την αρένα των Αγορών;

Έτσι, όταν από το κάδρο της κυρίαρχης πολιτικής απουσιάζει η οποιαδήποτε αντικαπιταλιστική -όχι απλά «εναλλακτική» στο πλαίσιο των αναγκών του κεφαλαίου- αντιπρόταση, οι μόνες διαφορές που παρουσιάζονται είναι εκείνες που αφορούν τον τρόπο χειρισμού της κατάστασης. Όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, ανάμεσα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Με τον «κακό» της υπόθεσης, την Ουάσιγκτον, να κλείνει επιδεικτικά τα αφτιά του στις κραυγές ανησυχίας για την πορεία του πλανήτη και τον «καλό», το πανευρωπαϊκό γκουβέρνο, να παριστάνει ότι ακούει.

Ενδεχομένως, μέσα σ’ αυτό το κλίμα εντάσσεται και η πρόσκληση από τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση της 16χρονης Σουηδέζας ακτιβίστριας Γκρέτα Τούνμπεργκ, προκειμένου να…ενημερώσει σχετικά τους Γάλλους βουλευτές, με τις κακές γλώσσες να κάνουν λόγο για μια προσπάθεια να προσφερθούν οι αναγκαίες «πρέζες» πούδρας στο φτιασίδωμα της πλουτοκρατικής ασχήμιας.

Ταυτόχρονα, στον πολιτικό ουρανό της ηπείρου αιωρούνταν τα αποκαΐδια της «φωτιάς» που ξέσπασε το περασμένο διάστημα στο προσκήνιο, κυρίως όμως στο παρασκήνιο της ευρωενωσιακής οικογένειας σχετικά με τα νέα πρόσωπα- στελέχη των εξουσιαστικών πόστων της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, της Φρανκφούρτης και των λοιπών υπερεθνικών κυβερνείων της αντιλαϊκής σκυταλοδρομίας.

Δύο από τις προσωπικότητες των ημερών (αμφότερες προϊόντα του γαλλογερμανικού παζαρέματος, το οποίο ήρθε να τελειώσει οποιοδήποτε δημοκρατικό πρόσχημα εντός των θεσμών της ΕΕ), μέσα σε κλίμα δεξιάς ευφορίας, η γνωστή από την εμπλοκή της στην ελληνική κρίση πρώην διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και η τέως υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κλήθηκαν να αναλάβουν τα ηνία της ΕΚΤ και της Κομισιόν, αντίστοιχα. Η πλειοψηφία των ευρωπαϊκών Μέσων έκανε λόγο για «ανανέωση» της ΕΕ, αναφερόμενη στο φύλο των δύο νέων ισχυρών παικτών του ευρωενωσιακού κατεστημένου, εστιάζοντας λίγο παραπάνω στη Λαγκάρντ, μιας κι είναι το πρώτο αμιγώς πολιτικό πρόσωπο που αναλαμβάνει την καυτή θέση της ΕΚΤ. Την ίδια περίοδο, ο απερχόμενος κεντρικός τραπεζίτης, Μάριο Ντράγκι, επιχειρούσε να διαμηνύσει στις αγορές ένα νέο «θα κάνω ό,τι χρειαστεί» για την τόνωση της οικονομίας της Ευρωζώνης [Καθημερινή, 28/7/2019, «Η τελευταία διάσωση από τον Μ. Ντράγκι»].

Ωστόσο, παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις του πρώην δ/σ της Goldman Sachs, αρκετοί είναι οι αναλυτές που βρίσκουν μάταιο αυτόν τον τελευταίο ιστό ανάσχεσης των επιπτώσεων της επερχόμενης -κατά τα φαινόμενα- οικονομικής κρίσης, προδιαγράφοντας την εξάντληση των ευρωπαϊκών «ανοσοποιητικών» οικονομικών μηχανισμών στην περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής ως ύστατη προσπάθεια αποτελμάτωσης των όλο και ταχύτερα επιβραδυνόμενων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης.

Όμως, πέρα από τους αριθμούς των αναλυτών, τους «στόχους» και τα γραβατωμένα επιχειρήματα των οικονομικών συμβούλων· εν γένει, εκτός του ρομαντικοποιημένου αφηγήματος περί ανάπτυξης επ’ ωφελεία όλων, υπάρχει και η σκληρή αλήθεια των δικών μας αριθμών…

Σύμφωνα με τη Eurostat, το 2017:

112,8 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ ζούσαν σε νοικοκυριά που βρίσκονταν στα όρια της φτώχειας ή και του κοινωνικού αποκλεισμού,

το 16,9% του πληθυσμού της ΕΕ βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις,

το 9,5% του πληθυσμού ηλικίας 0-59 ετών στην ΕΕ ζούσε σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας,

περισσότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού κινδύνευε από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό σε τρία κράτη μέλη της ΕΕ : τη Βουλγαρία (38,9%), τη Ρουμανία (35,7%) και την Ελλάδα (34,8%),

50 εκατ. πολίτες της ΕΕ βίωναν την ενεργειακή φτώχεια, στερούμενοι πρόσβασης σε ενέργεια σε προσιτές τιμές ή διαβιώνοντας σε σπίτια χωρίς φωτισμό, οικιακές συσκευές, θέρμανση ή και πρόσβαση σε εγκαταστάσεις μαγειρέματος. Άλλες μελέτες αναφέρουν επίσης ότι 161 εκ. Ευρωπαίοι ήρθαν αντιμέτωποι με δυσανάλογα υψηλές δαπάνες, ενώ 41 εκ. αδυνατούσαν να πληρώσουν εγκαίρως τους λογαριασμούς τους. Την ίδια ώρα, οι ουτιδανοί ιεροκήρυκες του ευρωμονόδρομου, προωθούσαν εκ νέου την πλήρη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, η οποία, σύμφωνα με φιλελεύθερους αναλυτές, θα στείλει στον Καιάδα της ενεργειακής φτώχειας ακόμη περισσότερους πολίτες των κατώτερων οικονομικά τάξεων [ 1) https://europa.eu/euprotects/our-society/escaping-energy-poverty-how-eu-making-sure-families-arent-left-out-cold_el , 2) Ναυτεμπορική, 7/12/2018,3) Βατικιώτης, 21/7/2017],

με το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας ή και κοινωνικού αποκλεισμού να φτάνει το 24,9% στην ΕΕ-28, τα παιδιά διέτρεξαν μεγαλύτερο κίνδυνο από ό,τι ο συνολικός πληθυσμός (22,4%).

Ακόμη, όπως καταγράφει σε άρθρο του (στην απαλλαγμένη από κάθε κομμουνιστικό μικρόβιο) Athens Voice ο Διεθνολόγος- Πολιτικός Επιστήμονας Γ. Κουλούρης:

«Τα μέτρα λιτότητας και η κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας την περίοδο της οικονομικής ύφεσης –ενέτειναν- το φαινόμενο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο κίνδυνος φτώχειας αφορούσε 78 εκ. πολίτες πριν την κρίση, ενώ το 2017 (…) ¼ πολίτες -με την- ανεργία από το 7%, πλέον σε φθίνουσα πορεία -να- βρίσκεται στο 9%.

Επιπλέον, ο Κουλούρης επισημαίνει ότι «απόρροια της οικονομικής ύφεσης στην ΕΕ, άμεσα συνδεδεμένη με τη φτώχεια, είναι η εμφάνιση του όρου «working poor». Αυτός ο όρος αναφέρεται στους εργαζόμενους που αμείβονται κάτω από το 60% του διάμεσου εθνικού εισοδήματος και εργάζονται σε ασταθείς δουλειές. Το 2008 το ποσοστό working poor ήταν 8%, ενώ το 2017 έχει ανέλθει στο 10% του εργατικού δυναμικού».

Tι μπορεί να σημαίνει αυτό στην αλήθεια του πραγματικού κοινωνικού βιόκοσμου; Την απάντηση δίνει ο δημοσιογράφος Aditya Chakrabortty μέσα από τις σελίδες του βρετανικού Guardian. «Οι άνθρωποι αυτοί», έγραφε το 2016, «είναι αόρατοι -ίσως, γιατί, το- να αναγνωρίσεις την ύπαρξη -τους- ισοδυναμεί με την παραδοχή ότι υπάρχουν περισσότερες αδικίες στη Βρετανία από αυτές που επιτρέπουν οι «προστάτες της κοινής γνώμης». (…) Είναι αυτοί τους οποίους, ο πρώην υπουργός των συντηρητικών, George Young, περιέγραψε ως ‘’αυτό στο οποίο σκοντάφτεις κατά την έξοδό σου από την όπερα’’. Είναι εργαζόμενοι στην καταναλωτική οικονομία της Βρετανίας: Starbucks, Eat, Preat, McDonald’s, pubs και κούριερ του Deliveroo, οι οποίοι όταν (…) τελειώσει η βάρδια, έρχονται σε αποθήκες όπως το Shelter from the Storm και κοιμούνται σε μεταλλικές κουκέτες μαζί με άλλα 42 άτομα»… [Guardian, 20/12/2016, Britain’s shame: the people who are homeless, even though they’re in work]

Πρόκειται για βρετανική «ιδιαιτερότητα»; Όχι, βέβαια. Όπως και στην περίπτωση της Ελλάδας δεν πρόκειται για κάποιο εν εξελίξει οικονομικό πείραμα, αλλά για συγκεκριμενοποίηση και εντατικοποίηση των προϋπαρχόντων αντικοινωνικών οικονομικών μέτρων.

Αλλά, αυτές είναι κουβέντες που θα ανοίξουμε με τον ερχομό του φθινοπώρου. Μέχρι τότε, σας αφήνουμε με συντροφιά τις σκέψεις του μαχητή της Αριστεράς, ακαδημαϊκού και βουλευτού της ΕΔΑ Γ. Ιμβριώτη. Σκέψεις, σχετικά με την Ελλάδα και τη θέση της στην τότε ΕΟΚ που αλιεύσαμε από το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδ. Μatura: «H Eλλάδα στο λάκκο των λεόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης»:
«Η ΕΟΚ προβάλλει σαν φυσικός καρπός απ’ όλη την ανάπτυξη του μονοπωλιακού καπιταλισμού, που σπρώχνει στη δημιουργία πλατύτερων αγορών. (…) Από «γενετής» λοιπόν η ‘’Μικρή Ευρώπη’’, πλαισιωμένη από το ΝΑΤΟ, είναι -μια- τεράστια στρατιωτική, οικονομική και πολιτική δύναμη -με μοναδική λειτουργική της αποστολή- την εκμετάλλευση των εργαζόμενων λαών». Γι’ αυτό, η σύνδεση της Ελλάδας μαζί της κρύβει «αφάνταστους κινδύνους -καθώς- όχι μόνο η φτωχή της οικονομία θα καταστραφή, μα κ’ η εθνική της υπόσταση θα κινδυνέψη κ’ η πνευματική της οντότητα θα δηλητηριαστεί από (…) ιδεολογήματα που κάνουν τις ψυχές των ανθρώπων ράθυμες και βολικές για κάθε υποταγή»…

Καλή αντάμωση!

ΠΗΓΗ:https://www.imerodromos.gr