Treushandstadt: Όταν η Δυτική Γερμανία εκποιούσε την Ανατολική
Ήταν αρχές της δεκαετίας του ’90 όταν τα ελλαδικά δελτία ειδήσεων πρόβαλαν σχεδόν καθημερινά εικόνες από πυρπολήσεις ξενώνων υποδοχής προσφύγων στη Γερμανία. Σχεδόν 200 άνθρωποι είχαν χάσει τότε τη ζωή τους από τις επιθέσεις των νεοναζί σκίνχεντς. Την ίδια περίοδο στον ελλαδικό χώρο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ανήγαγε το «Μακεδονικό» σε μείζον θέμα κατεβάζοντας σε συλλαλητήρια εθνικής παράκρουσης εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου, υποχρεώνοντας και τους μαθητές των σχολείων να παρευρεθούν σε αυτά. Τους μαθητές που την αμέσως προηγούμενη περίοδο, το χειμώνα του 1990-91, είχαν με επιτυχία πραγματοποιήσει πολυήμερες συγκρουσιακές καταλήψεις. Παράλληλα με το «Μακεδονικό», οι παλαιότεροι θα θυμούνται επίσης και την ενδυματολογική «μόδα» που κυκλοφορούσε στον ελλαδικό χώρο, την εποχή εκείνη, με τις μπότες «βέρμαχτ» και μάρτινς να είναι must. Και ο εγχώριος αντιπρόσωπος του άμορφου κράματος νεοφιλελευθερισμού και λαϊκής δεξιάς να προσπαθεί άγαρμπα και άτσαλα να εφαρμόσει τις επιταγές της «νεοφιλελεύθερης διεθνούς».
Την ίδια περίοδο, η Γερμανία βρισκόταν σε μια νέα εποχή, αφού μόλις είχε αποφασισθεί η πολιτική ενοποίηση και προσπαθούσε να ενοποιηθεί και οικονομικά. Λίγους μήνες μετά τους πανηγυρισμούς στο τείχος του Βερολίνου, οι ανατολικογερμανοί έρχονται αντιμέτωποι με τη νέα σκληρή πραγματικότητα. Βλέπουν ότι ο καταναλωτικός οίστρος για δυτικά brand names, δεν είναι αρκετός για να αποκτηθούν, αφού το ΑΕΠ τους έφτανε μόνον στο 27% του αντίστοιχου των Δυτικογερμανών, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι δεν διέθεταν την ίδια παραγωγική δυναμική και απόδοση και συνεπώς οι αμοιβές τους, στο νέο καθεστώς θα διαμορφώνονταν ανάλογα. Έγινε, όμως, έτσι; Όχι. Η λογική έλεγε, ότι η ανατολικογερμανική οικονομία πλάνου για να μετασχηματιστεί σε οικονομία ελεύθερης αγοράς δυτικού τύπου, θα όφειλε να κάνει χρήση μιας σειράς εργαλείων, με σημαντικότερο ίσως το εργαλείο της νομισματικής ισοτιμίας. Τι έπραξε, όμως, η κυβέρνηση Κολ; Έθεσε την ισοτιμία για τους μισθούς και τις καταθέσεις στο 1:1, ενώ μέχρι τότε η ισοτιμία στην ελεύθερη αγορά ήταν τουλάχιστον 1 προς 3. Συνεπώς, βραχυπρόθεσμα, ικανοποιούσε το πάθος των ανατολικογερμανών για καθετί «δυτικό» και ταυτόχρονα εκμηδένιζε τη ζήτηση σε οτιδήποτε παραγόταν στην Ανατολική Γερμανία αφού και από εμπορικής άποψης δεν ήταν καθόλου ανταγωνιστικά τα προϊόντα της. Έτσι, οι «δυτικοί» που θα μπορούσαν να αγοράσουν τα «ανατολικά» προϊόντα εάν ήταν φθηνά, δεν το έπρατταν γιατί υστερούσαν σε ποιότητα και ταυτόχρονα ήταν και πανάκριβα λόγω της ισοτιμίας. Και όλα αυτά λάμβαναν χώρα προτού ολοκληρωθεί η πολιτική ένωση των δύο Γερμανιών.
Σε αυτό το σημείο είναι σκόπιμο να τονίσουμε ότι το ίδιο «λάθος» νομισματικής ισοτιμίας έπραξαν λίγα χρόνια αργότερα οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο καθορισμό των εθνικών νομισματικών ισοτιμιών σε σχέση με το νέο κοινό νόμισμα, το ευρώ. Έτσι, η αναλογία ευρώ/δραχμής καθορίστηκε στο 1:340,75 δραχμές αντί για 1: 1000 δραχμές για παράδειγμα, δημιουργώντας έτσι, ουσιαστικά, συνθήκες ανατολικής Γερμανίας αφού τα «ευρωπαϊκά» φάνταζαν ελκυστικότερα από τα εγχώρια, τα οποία έχασαν την ανταγωνιστικότητά τους. Επί πλέον, το ελληνικό κράτος αποτιμούνταν πλουσιότερο αφού τα ομόλογα και οι λοιπές κινητές αξίες είχαν καθοριστεί σε καλή αναλογία. Αλλά, όπως είχε πει αρκετά χρόνια αργότερα (Der Spiegel, 5.9.2011) ο πρώην καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ: «Όταν δημιουργείς έναν κοινό νομισματικό χώρο, τότε επικρατεί η ισχυρότερη οικονομία», κάτι που αρκετοί περιφερειακοί εξουσιαστές παριστάνουν πως δεν το είχαν καταλάβει. Αλλά εάν ο Κολ έχει μείνει στην γερμανική πολιτική ιστορία ως το πρόσωπο που συνένωσε τις δυο γερμανίες, ο Σρέντερ έχει μείνει για την «Agenda 2010». Ένα σχέδιο που όριζε τη ριζική ανατροπή και μετασχηματισμό του κράτους πρόνοιας και της ελαστικοποίησης των σχέσεων εργασίας. Και ασφαλώς το καταλληλότερο κόμμα για την αποτελεσματική εφαρμογή τέτοιων αποφάσεων είναι πάντα το σοσιαλδημοκρατικό.
Όταν, λοιπόν, στις αρχές του ’90 αποφασίστηκε η πο-
λιτική ένωση και συνάμα και η οικονομική των δυο Γερμανιών, ένα γνώριμο πρόσωπο ως υπουργός Εσωτερικών της Δυτικής Γερμανίας είχε αναλάβει τη Συνθήκη Επανένωσης, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνει ο Σόιμπλε είναι να δημιουργήσει την Treushandstadt, ένα Ταμείο Αξιοποίησης της Περιουσίας της Ανατολικής Γερμανίας, κάτι σαν το μνημονιακό ΤΑΙΠΕΔ. Η Treushandstadt, που έχει απασχολήσει πολύ τον γερμανικό τύπο και πολλά βιβλία έχουν γραφτεί για τη λειτουργία της δραστηριοποιήθηκε έντονα μέχρι το 1994. Μέχρι τότε είχε προλάβει να εκποιήσει το σύνολο σχεδόν των εταιρειών της Ανατολικής Γερμανίας. Να τονίσουμε, ότι στο συγκεκριμένο ταμείο περνούσε το σύνολο της περιουσίας της ανατολικής επικράτειας (8.500 κρατικές επιχειρήσεις με 4 εκατομμύρια εργαζόμενους ως προσωπικό, βιομηχανίες, ναυπηγεία, εκατομμύρια στρέμματα αγροτικής γης και δασών, δημόσια κτίρια).
Επί πλέον, ο διατυπωμένος στόχος της αναδιοργάνωσης των επιχειρήσεων και εν συνεχεία η ιδιωτικοποίησή τους, δεν έγινε ποτέ έτσι αφού οι δυτικοί βιομήχανοι πίεζαν για γρήγορες λύσεις. Δηλαδή, για την αγορά τους σε πολύ χαμηλές τιμές, είτε για να επεκτείνουν την παραγωγική τους δυνατότητα είτε για να κλείσουν τους ανταγωνιστές τους. Υπήρξαν επιχειρήσεις ανταγωνιστικές προς τις αντίστοιχες της δυτικής Γερμανίας, που εξαγοράστηκαν από τις τελευταίες, με σκοπό το κλείσιμό τους για την αποφυγή του ανταγωνισμού, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το εργοστάσιο ποτάσας στο Μπισοφερόντε, που εξαγοράστηκε από τη δυτική βιομηχανία ποτάσας BASF η οποία, στη συνέχεια, το έκλεισε.
Ο πρώτος επικεφαλής της Treushandstadt, Detlev Karsten Rohwedder, βρέθηκε δολοφονημένος στο σπίτι του, μια ενέργεια που αποδόθηκε στη RAF, χωρίς όμως αυτό να έχει αποδειχθεί και παρ’ ότι αρκετοί ισχυρίζονται ότι πολλοί δυτικοί δεν τον ήθελαν στα πόδια τους λόγω της «εμμονής» του στην αναδιοργάνωση των επιχειρήσεων και της εξασφάλισης περισσοτέρων θέσεων εργασίας και ύστερα στην πώλησή τους.
Εν τέλει και παρά το γεγονός, ότι η περιουσία των ανατολικογερμανικών επιχειρήσεων είχε αρχικά εκτιμηθεί περίπου στα 600 δις μάρκα, 44 δις μπήκαν τελικά στα ταμεία της Treushandstadt. Αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο κατάλοιπο της όλης διαδικασίας, αφού τα σκάνδαλά της απασχόλησαν επί σειρά ετών τη δικαιοσύνη, με κατηγορίες για χρηματισμό και δωροδοκία και συνολικά 180 άτομα οδηγήθηκαν στα δικαστήρια, με πιο κραυγαλέα περίπτωση εκείνη που αφορά την πώληση των διυλιστηρίων Leuna και της κρατικής εταιρείας πετρελαίων Minol, που πουλήθηκαν στη γαλλική Elf Acquitaine. Στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχε επιθυμία της κυβέρνησης Κολ –σε ένδειξη καλής θέλησης(;) προς την κυβέρνηση Μιτεράν– να δωθούν τα διυλιστήρια στους Γάλλους. Ωστόσο, αργότερα αποδείχθηκε ότι από την Elf διοχετεύθηκαν 47 εκατομμύρια ευρώ σε μίζες προς Χριστιανοδημοκράτες πολιτικούς και πιθανότατα και στο CDU. Και σε αυτή τη περίπτωση συναντάμε το όνομα του Β. Σόιμπλε!
Σύμφωνα με την «Die Zeit», ένα 10% των επιχειρήσεων έφθασε σε «ξένα» χέρια, ενώ το 85% κατευθύνθηκε σε δυτικογερμανικά και το υπόλοιπο 5% παρέμεινε σε ανατολικά. Η αφαίμαξη αυτή θυμίζει το πλιάτσικο που έκαναν οι νικητές της Β΄ παγκόσμιας ανθρωποσφαγής όταν, από το 1945 έως το 1947, εκατοντάδες εργοστάσια αποσυναρμολογούνταν και μεταφέρονταν στις χώρες των Συμμάχων. Ό,τι δεν μπορούσε να μεταφερθεί ανατινάζεται, ενώ πολλοί ναζί επιστήμονες βρίσκουν καταφύγιο στις ΗΠΑ. Όμως, αυτή η στάση των μεγάλων δυνάμεων αντιστρέφεται με την έναρξη του «ψυχρού πολέμου», όπου παίρνει σάρκα και οστά το «σχέδιο Μάρσαλ». Και οι συμμαχικές δυνάμεις αποφασίζουν την ισχυροποίηση της Γερμανίας ώστε να αποτελεί το ανάχωμα και το αντίπαλο δέος στα ανατολικά κομμουνιστικά καθεστώτα.
Στις μέρες μας, 25 χρόνια μετά τις πρώτες εικόνες που έδειχναν τις επιθέσεις των νεοναζί στα προσφυγικά κέντρα της Γερμανίας, ένα κύμα (εκατοντάδων) παρόμοιων επιθέσεων βρίσκεται σε εξέλιξη στη Γερμανία. Ταυτόχρονα με την ενίσχυση των ακροδεξιών σχηματισμών που λαμβάνουν χώρα και στη Γερμανία, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και η αναδιάταξη της δομής και των χαρακτηριστικών της ευρωπαϊκής οικονομίας. Και όπως συχνά-πυκνά έχει διαπιστωθεί πανομοιότυπα γεγονότα, που συμβαίνουν σε αρκετά σημεία του ευρωπαϊκού χάρτη, δεν αποτελούν τυχαία φαινόμενα αλλά επακόλουθα μιας κοινής κατάστασης. Σφιχτές πολιτικές λιτότητας και ολίγον από μετανάστες/πρόσφυγες εξασφαλίζουν την επανεμφάνιση και την καταγραφή ακροδεξιάς τάσης. Καταλαμβάνοντας το ρόλο που το σύστημα τούς έχει αναθέσει μέσα στα πλαίσια της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, σε συνέχεια των λοιπών ρόλων που το κάθε κόμμα με την ιδεολογική του τάση κατέχει. Ο καθένας εκτελεί το μονόπρακτό του πάνω στο θεατρικό σανίδι της εξαπάτησης, όπου οι ρόλοι εναλλάσσονται με την απαραίτητη συνδρομή πρόθυμων εκφραστών της εξουσίας.
Για τη κυβέρνηση Σύριζα-Ανέλ, το ΤΑΙΠΕΔ από την αρχή είχε μέγιστη σημασία και γι’ αυτό τόσο το ίδιο όσο και η θέση του γραμματέα της κυβέρνησης που ήταν επιφορτισμένη με τις ιδιωτικοποιήσεις και την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στελεχώθηκε από πρόσωπα «συστημικά» με παρελθόν και κατατεθειμένα διαπιστευτήρια ομαλής διαχείρισης. (Ασφαλώς και θεωρούμε ότι ο όρος «δημόσια περιουσία» είναι παραπλανητικός και δεν εκφράζει την έννοια του δημόσιου αλλά του κρατικού, όπου το κράτος-διαχειριστής νέμεται κατά το δοκούν την περιουσία του). Και η διαδικασία εκποίησης βαίνει καλώς για τους κυβερνήτες, φυσικά δεν ξέρουμε εάν στο τέλος θα υπάρξουν και εδώ διώξεις (όπως στη Γερμανία) για χρηματισμό αξιωματούχων, άλλωστε και αυτό μέρος του παιχνιδιού εμπέδωσης του τρόπου χρήσης της εξουσίας αποτελεί. Και εάν στο ΤΑΙΠΕΔ έχουν αρχίσει ήδη να φαίνονται τα πρώτα αποτελέσματα ιδιωτικοποιήσεων, στο ζήτημα της εφαρμογής μιας αντίστοιχης «Agenda 2010» διαβλέπουμε ότι πραγματικά έχουν όλα τα προσόντα να «αποτελειώνουν» με το «κράτος πρόνοιας» και τα «εργασιακά» χωρίς κανένα ενοχικό σύνδρομο. Και εάν στη Γερμανία χρειάστηκαν 15 χρόνια και διαφορετικές κυβερνήσεις χριστιανοδημοκρατών και σοσιαλδημοκρατών/πράσινων για να εφαρμοστούν Treushandstadt και Agenda 2010, στον ελλαδικό χώρο φαίνονται όλα να γίνονται στο fast forward και με την συμμετοχή σχεδόν όλων των εξουσιαστών. Συνεπώς, ή οι εξουσιαστές έχουν αναβαθμίσει τους τρόπους αποβλάκωσης του πληθυσμού ή οι έλληνες ιθαγενείς «τα παίρνουν εύκολα»…!
Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 164, Οκτώβριος 2016
Ετικέτες
Κοινοποίηση άρθρου
Αρθρογράφος
